Jelitkowo

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Fotografię wykonał: M. Raczkowski , Z. Siemaszko

Dom Sanatoryjno – Wypoczynkowy „Zremb” . Plaża oraz Ośrodek Wypoczynkowy „Rzemieślnik”

Oliwa

Wydawca: Fotoplastyka Wydana: Sopot Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: Brak opisu

Gdańsk – Przymorze

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1966 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: K. Kamiński

Falowiec na osiedlu „Przymorze” przy ul. Piastowskiej 90.

Z lewej strony osiedle „Tysiąclecia” a w oddali wśród drzew nie istniejący (szkoda) urokliwy kościółek pod wezwaniem  Św. Piotra i Pawła.

W roku 1925 zbudowana została w Jelitkowie kaplica należąca do parafii katedralnej; 1 listopada 1965 r. ustanowiono w Jelitkowie parafię pod wezwaniem św. św. Apostołów Piotra i Pawła. Na miejscu dawnej kaplicy rozebranej w 1979 r. stoi nowy kościół zbudowany w latach 1976-1981 według projektu E. Baranowskiego.

 

 

Oliva – Widok Ogólny

Wydawca: Foto "Fregata" Wydana: Gdynia Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: Brak opisu

Oliwa (kaszb. Òlëwa lub też Òléwa, łac. i niem.: Oliva) – dzielnica Gdańska, graniczy od północy z Sopotem.

Po raz pierwszy była wzmiankowana w 1186. Przez wieki była wsią klasztorną opactwa cystersów. Od 1874 była miastem, a od 1926 jest dzielnicą Gdańska. W obecnym kształcie administracyjnym, graniczy od wschodu z Przymorzem i Żabianką, od północy – z Sopotem, od południa – z dzielnicami Strzyża, VII Dwór i Brętowo, od zachodu z Matarnią i Osową. Jest otoczona od zachodu wzgórzami morenowymi porośniętymi Lasami Oliwskimi, tworzącymi Trójmiejski Park Krajobrazowy. Obszar Oliwy, w większej części odwadniany jest przez Potok Oliwski i jego dopływy.

Istnieją dwie hipotezy dotyczące pochodzenia nazwy. Pierwsza z nich (wysunięta niedawno przez polskich językoznawców) wskazuje na Oławę – hipotetyczną i nie występującą w żadnych źródłach słowiańską nazwę przepływającego przez Oliwę potoku. Druga (przez wieki istnienia klasztoru oliwskiego uznawana za jedyną) wywodzi jej pochodzenie od drzewka oliwnego (łac.: oliva)biblijnego symbolu, do którego mieliby odwołać się cystersi nadając nazwę klasztorowi i miejscowości. Bezspornym faktem jest, że po raz pierwszy nazwę w formie Olyva wymienia dokument z 1188.

Historia Oliwy

Nie wiadomo kiedy powstała Oliwa, choć badania archeologiczne wskazują na osadnictwo na tym terenie już we wczesnej epoce żelaza, a tradycja cysterska (niepotwierdzona przez inne źródła) wspomina o istniejącej w Oliwie siedzibie książąt pomorskich.

Odkryte zostały cmentarzyska z grobami, z okresu wpływów rzymskich, u stóp Wzgórza Pachołek i w okolicy VII Dworu

Pierwsza wzmianka o Oliwie dotyczy fundacji klasztoru cystersów w 1186. Zakonnicy uzyskali wtedy od pomorskiego księcia Sambora I (akt nadania z 18 marca 1188) kilka osad – w tym Oliwę, która na długie wieki stała się wsią klasztorną, a jej historia związała się bezpośrednio z historią opactwa cysterskiego. Pierwotny konwent liczył zaledwie 12 zakonników. Dlatego wzniesieno jedynie romańskie oratorium oraz drewniane zabudowania mieszkalne. W pierwszej połowie XIII wieku oratorium zaadaptowano na prezbiterium, dobudowano kaplice, zbudowano transept i zasadniczy korpus kościoła.

Ciąg dalszy: http://pl.wikipedia.org/wiki/Oliwa_Gdansk

Oliva – Konigl. Schloss

Wydawca: Brak Fotografię wykonał: Brak opisu

Pałac Opatów.

Najstarsza część budynku, tzw. Stary Pałac powstał w XV wieku, w stylu gotyckim. Świadectwem i pozostałością są wymiary oraz układ cegły (na zewnątrz pozostawiono nie otynkowane fragmenty muru) i gotyckie sklepienie krzyżowe w piwnicach. Po 1577 budynek został powiększony do dzisiejszych rozmiarów i służył opatom jeszcze do XVII wieku. W pierwszej połowie XVII wieku dobudowano do niego tzw. Nowy Pałac.

Budynek otrzymał ostateczny kształt w trakcie przebudowy w latach 17541756, z fundacji ostatniego opata klasztoru oliwskiego Jacka Rybińskiego. Utrzymany jest w stylu rokoko.

1 października 1831 nastąpiła likwidacja klasztoru oliwskiego, a jego dobra zostały rozdzielone pomiędzy miasto Gdańsk i króla pruskiego.

W okresie Wolnego Miasta Gdańska w pomieszczeniach pałacowych znajdowało się muzeum krajowe.

W roku 1945, pod koniec wojny pałac (w międzyczasie zdegradowany do roli magazynów) został podpalony przez Niemców, w ramach czyszczenia przedpola frontu przed Armią Czerwoną.

Oliwa – Fasada Katedry.

Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza Wydana: 1978 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: J. Uklejewski

Jako ciekawostkę podaję informację, iż autor pocztówki w czasie robienia zdjęcia do niej uchwycił, przez czysty przypadek,  brata autora tej strony.

Gdańsk – Wrzeszcz (!)

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Fotografię wykonał: K. Kamiński

Na pocztówce błędny opis gdyż nie jest to widok na Wrzeszcza a na Osiedle VII Dwór. U dołu pocztówki dawna restauracja „Kasztel”.

Wrzeszcz – Bar i restauracja „Cristal”

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Fotografię wykonał: P. Krassowski

W legendarnym Cristalu bywali niemalże wszyscy, od polityków, gwiazd show biznesu po mafiosów. Ryszard Kokoszka, który był właścicielem tego lokalu, zasłynął z organizowania przyjęć urodzinowych i imieninowych dla Lecha Wałęsy. Bywał tam także nieżyjący już prałat Henryk Jankowski, a także były prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski z małżonką.

To właśnie tam w 1965 roku powstał zespół Czerwone Gitary – jeden z najsławniejszych zespołów w historii polskiej sceny muzycznej. Stałymi bywalcami byli także Zbigniew Niemczycki czy Tadeusz Drozda, a gościom śpiewały między innymi Irena Jarocka, Adrianna Biedrzyńska czy Danuta Rin. Jak mówią, bywali tu niemal wszyscy z mafią pruszkowską łącznie. Restauracja Cristal była wizytówką kulinarną, gastronomiczną Wrzeszcza.

Zdjęcia gościom restauracji robił tam fotograf Roman Baska.

Obecnie mieści się tam Kasyno Cristal.

Wrzeszcz – Aleja Grunwaldzka

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1968 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: J. Korpal

Na budynku po prawej widać słynny neon „Gdańsk miastem kwiatów”

Poniżej ten sam widok ale w kolorze (Wydawca: Biuro Wydawnicze „Ruch”;  Nadana w dniu: 23.08.1967)

Wrzeszcz – Aleja Grunwaldzka

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Nadana w dniu: 14.07.1967 Fotografię wykonał: P. Krassowski

Widok na główna ulice Wrzeszcza – Aleję Grunwaldzką w kierunku Gdańska.

Na budynku na wprost  widać nie istniejący obecnie a słynny neon „Gdańsk miastem kwiatów”. Z prawej kolejny neon, tym razem reklamujący „Delikatesy”.

Po prawej w głębi miejsce gdzie zostanie wybudowany kompleks handlowy „Manhattan”. Zostanie wybudowany na miejscu parterowych budynków gdzie mieściła się, miedzy innym, popularna restauracja „Pod kominkiem”.

Gdańsk

Wydawca: Printcard Wydana: Warszawa Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: K. Kamiński

Gdańsk – ul. Jana z Kolna

Wydawca: LokoMotive Wydana: 1970

W tle nie istniejąca Stocznia Gdańska im. Lenina ( nazwa z przed 1989 roku).

Ulica Jana z Kolna (niem. Schichaugasse) – ulica w Gdańsku, przebiegająca przez Nowe Szkoty, Młode Miasto, Stare Miasto. Łączy śródmieście z Węzłem Kliniczna. Swoim położeniem wyznacza wschodnią granicę Młodego Miasta.

Ulica biegnie obok byłych terenów Stoczni Gdańskiej, które aktualnie zostały przeznaczone pod budowę nowej dzielnicy. W przyszłości ul. Jana z Kolna może dawać początek projektowanej trasy Nowa Wałowa.

Od wschodu ulica ograniczona jest linią kolejową Warszawa-Gdynia. Jedynym bezpośrednim połączeniem nad torami z Wielką Aleją jest aktualnie zamknięty dla ruchu kołowego „żółty wiadukt” w ciągu ulicy Kolejowej.

Ulica stanowiła przedłużenie staromiejskich Łagiewników. Ciąg ten, obejmujący także ul. Stolarską i mostek na Raduni, został założony w 1402 i do 1511 nosił nazwę Nowej Grobli.

Niegdyś droga przebiegała przez łąki przeznaczone do wypasu bydła. W XVII wieku nazywana była drogą Krowią. Następnie, aż do początku XX wieku nazywana była drogą Za szpitalem. W 1899 przekształcono ją w ulicę. Do 1945 nosiła nazwę Ferdinanda Schichaua, słynnego założyciela stoczni. Po przyłączeniu Gdańska do Polski ulicy nadano imię polskiego podróżnika i odkrywcy Jana z Kolna.

Gdańsk – Fragment stoczni

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1961 Fotografię wykonał: Brak opisu

Stocznia Gdańska (od 2006 roku: Stocznia Gdańsk SA) – jedna z największych polskich stoczni, zlokalizowana w Gdańsku na lewym brzegu Martwej Wisły i na Ostrowiu.

Powstała po 1945 na terenach, gdzie wcześniej istniały niemieckie stocznie Jana Klawittera (od 1804), następnie Kaiserliche Werft (od 1844) oraz Schichau (od 1890).

Stocznia Gdańska w ciągu swojej działalności zbudowała ponad 1000 w pełni wyposażonych statków pełnomorskich, kontenerowców, statków pasażerskich i żaglowców. Na jej terenie miało miejsce stłumienie protestów oraz zamordowanie trzech stoczniowców – ofiar wydarzeń grudnia 1970 roku. Jest także kolebką NSZZ „Solidarność”, gdzie podpisano porozumienia sierpniowe w 1980 roku.

W 1996 roku postawiona w stan upadłości, następie na bazie przedsiębiorstwa powstała Stocznia Gdańska – Grupa Stoczni Gdynia SA, od 2006 roku – Stocznia Gdańsk SA.

Gdańsk – ul. Marynarki Polskiej.

Wydawca: LokoMotive Wydana: 1967

Ulica Marynarki Polskiej (niem. Paul-Beneke-Weg) – jedna z dłuższych ulic w północnym Gdańsku. Przebiega przez dzielnice: Młyniska i Letnica, prowadząc do Nowego Portu, który jako jedyna łączy bezpośrednio z centrum. Prowadzi przez Oliwskie Łąki.

Ulica z linią tramwajową została zbudowana w 1929. Dwutorowa linia tramwaju została umieszczona między jezdniami. Po otwarciu nowej trasy tramwaju, została zlikwidowana dotychczasowa trasa wzdłuż ul. Wiślnej i nabrzeża portowego (obok Dworca Wiślanego).

W czasie II wojny światowej przy ul. Marynarki Polskiej mieścił się niemiecki obóz Gemeinschaftslager Schichau Lager.

Gdańsk Nowy Port – ul. Marnarki Polskiej i Wolności.

Wydawca: LokoMotive Wydana: 1969

Ulica Marynarki Polskiej (niem. Paul-Beneke-Weg) – jedna z dłuższych ulic w północnym Gdańsku. Przebiega przez dzielnice: Młyniska i Letnica, prowadząc do Nowego Portu, który jako jedyna łączy bezpośrednio z centrum. Prowadzi przez Oliwskie Łąki.

Ulica z linią tramwajową została zbudowana w 1929. Dwutorowa linia tramwaju została umieszczona między jezdniami. Po otwarciu nowej trasy tramwaju, została zlikwidowana dotychczasowa trasa wzdłuż ul. Wiślnej i nabrzeża portowego (obok Dworca Wiślanego).

W czasie II wojny światowej przy ul. Marynarki Polskiej mieścił się niemiecki obóz Gemeinschaftslager Schichau Lager.

Gdańsk – ul. Jana Z Kolna.

Wydawca: LOK Wydana: 1971

Ulica Jana z Kolna (niem. Schichaugasse) – ulica w Gdańsku, przebiegająca przez Nowe Szkoty, Młode Miasto, Stare Miasto. Łączy śródmieście z Węzłem Kliniczna. Swoim położeniem wyznacza wschodnią granicę Młodego Miasta.

Ulica biegnie obok byłych terenów Stoczni Gdańskiej, które aktualnie zostały przeznaczone pod budowę nowej dzielnicy. W przyszłości ul. Jana z Kolna może dawać początek projektowanej trasy Nowa Wałowa.

Od wschodu ulica ograniczona jest linią kolejową Warszawa-Gdynia. Jedynym bezpośrednim połączeniem nad torami z Wielką Aleją jest aktualnie zamknięty dla ruchu kołowego „żółty wiadukt” w ciągu ulicy Kolejowej.

Ulica stanowiła przedłużenie staromiejskich Łagiewników. Ciąg ten, obejmujący także ul. Stolarską i mostek na Raduni, został założony w 1402 i do 1511 nosił nazwę Nowej Grobli.

Niegdyś droga przebiegała przez łąki przeznaczone do wypasu bydła. W XVII wieku nazywana była drogą Krowią. Następnie, aż do początku XX wieku nazywana była drogą Za szpitalem. W 1899 przekształcono ją w ulicę. Do 1945 nosiła nazwę Ferdinanda Schichaua, słynnego założyciela stoczni. Po przyłączeniu Gdańska do Polski ulicy nadano imię polskiego podróżnika i odkrywcy Jana z Kolna.

 

Gdańsk – Kościół Św. Jakuba

Wydawca: Polskie Towarzystwo Krajoznawcze Wydana: Warszawa Numer: 223 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: Dr. T. Przypkowski

Kościół św. Jakuba w Gdańsku (a nie jak błędnie opisano Św. Bartłomiej)– kościół rektorski w Gdańsku, należący do parafii św. Brygidy archidiecezji gdańskiej.

Rys historyczny

  • 1415 – marynarze gdańscy budują w tym miejscu kaplicę ku czci swego patrona, św Jakuba.
  • 1432-1437 – w miejsce kaplicy marynarze budują obecny kościół św. Jakuba.
  • 1551 – rada miasta Gdańska przeznaczyła kościół dla Polaków.
  • 1556 – kościół przejmują protestanci – kazania nadal głoszone w języku polskim.
  • 1636 – pożar niszczy świątynię. Odbudowa trwa 3 lata. Z tego czasu pochodzi obecna wieża.
  • 1807 – wojska francuskie zmieniają kościół na obóz dla jeńców pruskich i rosyjskich.
  • 1815 – wybuch w pobliskiej baszcie powoduje znaczne zniszczenia, kościół przestaje pełnić funkcje sakralną.
  • 1819 – kościół przebudowano na bibliotekę miejską i szkołę nawigacyjną.
  • 1904 – biblioteka jest przeniesiona do nowego gmachu, w kościele do końca II wojny światowej mieści się Gdańska Izba Rzemieślnicza.
  • 1946 – zniszczony zabytek przejmują OO. Kapucyni.
  • 1948 – zakon kapucynów odbudował kościół marynarzy gdańskich. Kościół zostaje ponownie poświęcony.

 

Gdansk.

Wydawca: Z-dy Fotopol Wydana: Gdansk Fotografię wykonał: Leszek J. Pękalski

Gdańsk – Episkopalny Kościół Metodystyczny

Episkopalny Kościół Metodystyczny „Immanuel Gemeidehaus der Bischöflichen Methodisten Kirche in Danzig”, a właściwie jego ruiny w 1945 r.

W roku 1906 gdański zbór liczył 140 członów i członków próbnych Kościoła Metodystycznego, a jego zarządcy planowali od 1902 roku wybudowanie stałego zboru z zapleczem, ale projekty zostały odrzucone przez władze.

Zadanie to do wykonania wziął na siebie pastor Heinrich Holzschuher (1906-1911). Budowa mimo wielu trudności trwała od 1906 do 1910 roku i zaowocowała postawieniem ceglanego okazałego zboru ozdobionego dla odróżnienia od sąsiednich obiektów dwoma wieżami zwieńczonymi krzyżami przy ul. Igielnickiej 1 (Näthlergasse 1) w pobliżu portu żeglugi rzecznej. Zbór posiadał na parterze obszerną salę do nabożeństw, a na piętrach 17 pomieszczeń przeznaczonych na potrzeby zboru i mieszkanie pastora oraz mieszkania do wynajęcia. Wyświęcono go w niedzielę 25 września 1910 roku, a kazanie w czasie uroczystego nabożeństwa wygłosił biskup William Burt.

Budynek zboru został uszkodzony w 1945 roku, a jego wieże uległy zniszczeniu. Dziś zamieszkują go osoby niezwiązane z Kościołem.

Gdańsk – Zbrojownia.

Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza Wydana: 1976 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: K. Jabłoński

Widoczna na pocztówce kolejka do taksówki to codzienny widok w PRL. Zdziwienie może budzić tylko, iż taka pocztówka uzyskała cenzorskie zezwolenie na jej wydanie.

Gdańsk – Wysoka Brama

Wydawca: Czytelnik Numer: Ser. G Nr 4 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: E. Falkowski

Brama Wyżynna, dawniej także „Brama Wysoka” (niem. das Hohe Tor) – renesansowa brama miejska w Gdańsku, obecnie przy głównej trasie samochodowej (ulice Okopowa i Wały Jagiellońskie).

Do 1895 znajdowała się w ciągu szesnastowiecznych fortyfikacji, pomiędzy Bastionem św. Elżbiety i Bastionem Karowym oraz stanowiła główną bramę wjazdową do miasta, otwierającą ciąg tzw. Drogi Królewskiej.  Bramę zbudował do 1588 Willem van den Blocke. W dwudziestowiecznej literaturze rozpowszechnił się pogląd, że Bramę Wyżynną wybudował w latach 1574-1576 Hans Kramer, a następnie w latach 1587-1588 miała ona zostać oblicowana piaskowcem (rustykowana) przez W. van den Blocke’a. Franciszek Krzysiak wykazał, że jest to nieporozumienie – w rzeczywistości Kramer wybudował jedynie tzw. bramę wewnętrzną, która istniała do 1878, a następnie została wyburzona.       Masywna forma bramy nawiązywała do bram miejskich w Antwerpii (Sint-Jorispoort – Brama św. Jerzego z 1543-45, Kipdorppoort z 1550), opartych na wzorach włoskich. W przyziemiu cztery zdwojone pilastry toskańskie flankują trzy półkoliście zamknięte przeloty – środkowy, najwyższy, przeznaczony był dla ruchu kołowego, dwa boczne dla ruchu pieszego. Ta kondygnacja jest oblicowana rustyką z piaskowca, którego ciosy ozdobione zostały głęboko rytym ornamentem roślinnym. Górna kondygnacja, która musiała zakrywać uniesioną bronę środkowego przelotu, ozdobiona jest fryzem heraldycznym z trzema silnie wypukłymi herbami: pośrodku Rzeczypospolitej, po prawej Gdańska, po lewej Prus Królewskich. Fryz jest podzielony płaskimi, nieklasycznymi pilastrami, które kontynuują podziały pionowe dolnej kondygnacji i znajdują przedłużenie na attyce w rzeźbach czterech lwów. Całość nakryta jest płaskim dachem czterospadowym.

Na fasadzie znajdują się ponadto sentencje łacińskie:

  • Sapientissime fiunt quae pro Republica fiunt – „Najmądrzej dzieje się wszystko, co się dzieje dla Rzeczypospolitej”
  • Iustitia et Pietas duo sunt Regnorum omnium Fundamenta – „Sprawiedliwość i pobożność to dwie podstawy wszystkich królestw”, lub też jeśli przeczytamy tylko dolną linię – Rum omnium Fundamenta – „Rum podstawą wszystkiego”, co uznawane jest za typowy ówczesny gdański humor.
  • Civitatib.(us) haec optanda bona maxime Pax Libertas et Concordia – Dobra najbardziej dla państw pożądane to pokój, wolność, zgoda

Napisy, cyfry i herby były dawniej obficie złocone.

Na elewacji wschodniej, zwróconej ku Katowni, znajduje się płaskorzeźbiony herb Cesarstwa Niemieckiego, dodany w 1884.

Przed bramą znajdował się most zwodzony (właściwie trzy kładki: środkowa szeroka i dwie boczne, węższe), przerzucony nad fosą.   Projekt budowlany został zatwierdzony przez Radę Miasta w 1586. Ukończona w 1588, przez 290 lat brama istniała w niezmienionej formie. W 1861 fasada została poddana pracom restauracyjnym (ich śladem jest data umieszczona w kilku miejscach). W 1878 postanowiono zwiększyć przepustowość przejazdu – brama wewnętrzna została wyburzona, a po obu stronach bramy van den Blocke’a wybito w wałach dodatkowe przejazdy. Ponadto most zwodzony nad fosą zastąpiono stałą groblą. W 1884 oblicowano całość bramy rustyką (która wcześniej istniała tylko na elewacji zachodniej) i dodano fryz z herbem na wschodniej elewacji. W 1895 wały zostały całkowicie zniesione, a fosa zasypana. Do wolno stojącego budynku bramy przeniesiono w 1903 odwach i w związku z tym zamknięto przejazdy. Po demilitaryzacji Gdańska w 1920 pomieszczenia po odwachu zajęło biuro podróży Norddeutscher Lloyd. W 1945 uszkodzony został głównie wystrój rzeźbiarski bramy.

Gdańsk -

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1955 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: A, Zborski

W 1961 na miejscu zburzonego hotelu Danzigerhof (Gdański Dwór) wybudowano budynek mieszczący pawilon meblowy, który w 1972 zaadaptowano na potrzeby biura miejskiego PLL LOT.

Gdańsk – Brama Wyżynna.

Wydawca: P.T.T.K. Wydana: Wrocław 1963 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: T. Hormańczyk

Brama Wyżynna a przed nia budka z pracownikiem, który miał za zadanie przestawianie zwrotnicy przed nadjeżdżającymi tramwajami.

Z lewej budynek Salonu Meblowego później przemianowanego na budynek LOTu.

Gdańsk – Wieżą Więzienna.

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: Bułgaria 1980 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: T. Biliński

Z prawej, w głębi widoczny tramwaj kursujący wówczas przez Targ Węglowy. Przed wejściem do wieży widać postać milicjanta prawdopodobnie czekającego na „klientów” Wieży Więziennej.

Danzig – Langmarkt.

Wydawca: Foto "Fregata" Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: Brak opisu

Długi Targ – reprezentacyjny plac w Gdańsku, w dzielnicy Śródmieście, na Głównym Mieście. Pełni funkcję rynku, jest przedłużeniem ul. Długiej, z którą tworzy tzw. Drogę Królewską.

W XIII wieku wraz z ul. Długą, Długi Targ był traktem kupieckim, którego przedłużeniem był owalny plac targowy. Był to wtedy prawdopodobnie główny ciąg drożny Gdańska.

Po zajęciu Gdańska przez Krzyżaków, trakt ten stał się najważniejszym na całym Głównym Mieście. Od 1331 bywa określany w dokumentach miejskich jako Longa Platea. W średniowieczu cały odcinek od ówczesnej Bramy Długoulicznej (dziś w jej miejscu wznosi się Brama Złota) aż do Bramy Kogi (dzisiejsza Brama Zielona) był uznawany za jedną ulicę.

W 1331 za Bramą Kogi znajdował się solidny most, do którego mogły przybijać duże statki, m.in. kogi, i to właśnie od nich wzięła się ówczesna nazwa pobliskiej bramy. Później wybudowano na jej miejscu znacznie okazalszą bramę, a od zielonkawego koloru detali wzięła się nazwa jej, i mostu.

Od zawsze Długa i Długi Targ były częścią miasta zamieszkiwaną przez najzamożniejszych. Kamienice należały do najzacniejszych patrycjuszy, kupców i ludzi piastujących wysokie urzędy. Z powodu uroczystych parad, przeprowadzanych tę drogą w latach 1457-1552, wzięło się jej określenie jako Drogi Królewskiej. Tu właśnie wynajmowano królom polskim obszerne kwatery, a z okazji świąt rodziny królewskiej wyprawiano huczne fajerwerki. W XIV i XV wieku w każdą sobotę przy Długim Targu handlowano mięsem, a na odcinku między Fontanną Neptuna a ratuszem sprzedawano żywe prosięta, dlatego też tą część Drogi Królewskiej nazywano Targiem Prosiąt.

Na Długim Targu wykonywano także egzekucje czarownic, heretyków i złoczyńców, będącymi jednak wyłącznie szlachcicami lub prawowitymi obywatelami. Pozostałych tracono na Górze Szubienicznej bądź w Katowni.

Długi Targ podobnie jak ulica Długa zostały wybrukowane w 1882 kostkami importowanymi ze Skandynawii (wcześniej była pokryta kamieniami polnymi). W okresie późniejszym poprowadzono linię tramwajową. Przed 1945 plac nosił niemieckojęzyczną nazwę Langer Markt.

W wyniku działań wojennych zdecydowana większość zabudowy Długiego Targu została zniszczona. W trakcie odbudowy usunięte zostały szyny, a kostkę zastąpiono szlifowanym granitem.

Danzig-Ratusz Prawomiejski

Wydawca: Fotoplastyka Wydana: Sopot Fotografię wykonał: Brak opisu

Ratusz Głównego Miasta w Gdańsku

Jest to gotycko-renesansowa budowla, usytuowana na styku ulicy Długiej i Długiego Targu, która dominuje nad panoramą Drogi Królewskiej, najbardziej reprezentacyjnego traktu tej części miasta. W ratuszu Głównego Miasta mieści się Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.

Najstarsze fragmenty ratusza pochodzą z lat 1327–1336 – budynek ten był jednak niewielki, co stworzyło konieczność rozbudowy już po kilkunastu latach.

W XIV wieku przebudowano Główne Miasto, a w 1346 zmieniono ustrój miejski z lubeckiego na chełmiński. Reforma ta uwzględniała, między innymi, rozdzielenie roli rady miejskiej (zajmującej się ustanawianiem miejscowego prawa) i ławy miejskiej (zajmującej się sądownictwem). Rozdzielenie funkcji spowodowało, że musiały istnieć dwie niezależne sale dla tych instytucj. W 1357 istniał na miejscu obecnego ratusza, ratusz tymczasowy.

Pierwsza poważna rozbudowa budynku ratusza rozpoczęła się w 1378, kiedy miastu zostało nadane pełne prawo chełmińskie. Kierowana przez Henryka Ungerdina przebudowa trwała do 1382. Wówczas to wybudowano nowe pomieszczenia dla wagi miejskiej oraz salę sądową (obecnie Sala Czerwona). Zlikwidowano również strop pomiędzy parterem a pierwszym piętrem oraz ściany działowe, uzyskując wielką reprezentacyjną salę rady miejskiej (obecnie Sala Biała). Z tej przebudowy do dnia dzisiejszego zachował się obrys frontu budynku od strony ulicy Długiej. Siedziba miejska z powodów ideologicznych nie mogła być zbyt wystawna. Dopiero po usunięciu Zakonu Krzyżackiego z miasta budowla mogła zostać rozbudowana.

W latach 1454–1457, w związku z przybyciem do Gdańska króla Kazimierza Jagiellończyka, ratusz został rozbudowany. Podczas przebudowy nadbudowano poddasze i wymieniono elewację frontową. Pracami kierował Hans Kreczmar. W latach 1486–1488 została wykonana wieża ratuszowa; budową kierował Henryk Hetzel. Wieża została wykończona przez Michała Enkingera wysokim hełmem w 1492 roku.

Ogólny rozwój miasta, poszerzenie samorządu miejskiego przez króla Zygmunta I Starego w 1526 o tzw. trzeci ordynek (pierwszy stanowiła rada, drugi – ława), stanowiący reprezentację kupiectwa i cechów rzemieślniczych, spowodowało dalszą rozbudowę obiektu. W dotychczasowych gabarytach nie mógł on już spełniać zarówno stałych funkcji – urzędował w nim burmistrz, obradowała rada miasta, wyrokował sąd (nazywany wetowym), miał swą siedzibę burgrabia (będący reprezentantem króla polskiego w mieście) – jak i okazjonalnych. Około 1537 zaczęto wznosić wokół dziedzińca, na miejscu dawnego zajazdu, dwukondygnacyjną oficynę; po tej przebudowie zachował się obecny obrys budynku.

3 października 1556. wybuchł w ratuszu groźny pożar (przyczyną pożaru było zaprószenie ognia z kominka w sali Wety), który dość poważnie uszkodził jego konstrukcję, a zniszczeniu uległo wyposażenie sali sądowej. Usuwanie skutków pożaru trwało 6 lat i zapoczątkowało przebudowę gmachu w stylu renesansowym.  W latach 1559–1560 wykonano nowy hełm wieży, a także nową elewację. W 1561 na szczycie hełmu ustawiono pozłocony posąg panującego wówczas w Polsce króla Zygmunta II Augusta. W tym samym roku zainstalowano 14-dzwonowy carillon.

Bogacące się na pośrednictwie handlowym gdańskie mieszczaństwo dążyło do podkreślenia pozycji miasta również poprzez nadanie odpowiedniego splendoru ratuszowym wnętrzom. W ich upiększaniu w końcu XVI i na początku XVII wieku brali udział twórcy złotego wieku sztuki gdańskiej, tacy mistrzowie, jak Izaak van den Block, Hans Vredeman de Vries, Willem van der Meer, Anton Möller i Szymon Herle. Ogólne kierownictwo nad pracami sprawował Anton van Obberghen, pełniący w tym czasie funkcję budowniczego miejskiego. Podwyższono mury budowli, wymieniono okna gotyckie na renesansowe, a wnętrza przebudowano według wzorców weneckich. Widać to np. w wystroju Sali Czerwonej, której zdobnictwo przypomina Pałac Dożów w Wenecji.

Najbardziej reprezentacyjną kondygnacją stało się pierwsze piętro. Mieściło ono najważniejsze sale ratusza: Wielką Salę Rady, zwaną również Salą Czerwoną, i Wielką Salę Wety, nazywaną od XIX wieku Salą Białą. Również we wnętrzach oficyny, do której w drugiej połowie XVI wieku dobudowano dwa skrzydła (północne i wschodnie), stworzono piękne pomieszczenia, między innymi Małą Salę Rady (zwaną też Zimową) i Małą Salę Sądu Wetowego (Sala Kominkowa). Oficyna i skrzydła boczne utworzyły wewnętrzny dziedziniec w kształcie prostokąta.

W latach 1823–1824 przeprowadzono remont ratusza, w którym usunięto dawne tynki z malowidłami i zastąpiono je nowymi. W 1846 nadbudowano czwartą kondygnację.

W dwudziestoleciu międzywojennym w ratuszu założono centralne ogrzewanie, komin został poprowadzony od strony dziedzińca, wzdłuż ściany południowej.

W marcu 1945, podczas natarcia Armii Czerwonej i bezpośredniego ostrzału miasta, pożar strawił hełm wieży i drewniane stropy, a mury dodatkowo ucierpiały od pocisków i bomb. Ocalałe ich fragmenty były tak nadwątlone, że nawet zwykła burza groziła katastrofą. Według wstępnych ustaleń budynek nie nadawał się do odbudowy i zakwalifikowany został do rozbiórki. Ostatecznie jednak udało się go uratować.

 

Danzig – Artushof

Wydawca: Książka i Wiedza Nadana w dniu: 1952 Fotografię wykonał: Edward Falkowski

Koniec lat 40-tych XX wieku.

Dwór Artusa (niem. Artushof)

Gmach usytuowany w centrum Gdańska, przy Długim Targu 44, dawniej miejsce spotkań kupców, ośrodek życia towarzyskiego, później giełda, obecnie oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.

Nazwa została zaczerpnięta z bardzo popularnej w średniowieczu legendy o królu Arturze, symbolu rycerskości i odwagi. Najpierw w Anglii, a potem również w innych krajach germańskich, nazywano jego imieniem domy spotkań rycerstwa i patrycjatu. W Polsce dwory Artusa zakładane i odwiedzane były przez przedstawicieli warstwy mieszczańskiej. Na terenach Rzeczypospolitej powstało kilka dworów, lecz gdański był z nich zdecydowanie najsławniejszy. Był siedzibą kilku bractw, których nazwy wywodziły się od ław. Najznamienitsze z nich to ława św. Rajnolda, św. Jerzego, Malborska, Trzech Króli oraz Ławników. Bractwa gromadziły elitę Gdańska – przedstawicieli patrycjatu i bogatego mieszczaństwa, dla rzemieślników, kramarzy oraz wszystkich trudniących się pracą najemną wstęp był surowo zakazany. Bogaci kupcy oraz goście zagraniczni gromadzili się tu wieczorami, wnosząc z góry opłatę za wypijane trunki (w XVII w. w wysokości 3 szylingów). Początkowo, przynajmniej teoretycznie, omawianie interesów na terenie Dworu było zakazane, do tego celu służył plac przed budynkiem. Wieczory we Dworze urozmaicane były różnymi występami – muzyków, śpiewaków, linoskoczków, kuglarzy. Mimo oficjalnego zakazu, goście często spędzali czas na hazardzie, grze w kości i karty, bardzo popularne były też różnorodne zakłady. Mimo że na co dzień podawano tam jedynie trunki, uzupełniane niewielkimi zakąskami, to co jakiś czas wyprawiano wspaniałe uczty, trwające nawet po kilka dni. Zwłaszcza pod koniec XVII w. uczty wyprawiane z coraz większym przepychem, zaczęły się przeradzać w całonocne pijatyki. Pojawiało się coraz więcej skarg na rozluźnienie obyczajów panujące we Dworze. Jednak nie tylko spotkania towarzyskie odbywały się we Dworze. W XVII w. pojawili się tu księgarze, prezentujący książki drukowane w Gdańsku, oraz stoiska malarzy – nie zostali oni objęci zakazem wstępu dla innych handlarzy.

Czasy rozkwitu Dworu przypadają na wiek XVI i XVII, ale jego historia sięga znacznie wcześniej. Nazwa budynku „curia regis Artus” (dwór króla Artusa), wzniesionego w Gdańsku w latach 1348-1350, pojawiła się pierwszy raz w 1357 r. w miejskim zapisie o czynszu gruntowym z 1350 r. Kolejny budynek wzniesiono być może w 1379 r. Na jego ślady natrafiono prawdopodobnie podczas badań archeologicznych w 1991 r. (por. Gdańsk wczesnośredniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycznych, Gdańsk 1998, s. 200). Ten budynek gdańskiego Dworu spłonął w roku 1476. Odbudowano go w kilka lat później, a w 1552 r. otrzymał nową fasadę, raz jeszcze przekształconą w 1617 r. przez Abrahama van den Blocke. Budynek ozdobiono wspaniałymi posągami starożytnych bohaterów (Scypion Afrykański, Temistokles, Kamillus, Juda Machabeusz) powyżej alegoriami siły i sprawiedliwości, a na szczycie posągiem Fortuny. Po obu stronach portalu umieszczono medaliony z popiersiami Zygmunta III Wazy oraz jego syna, wtedy jeszcze królewicza Władysława.

Danzig – Faruentor

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1962 Fotografię wykonał: J. Uklejewski, T. Tkaczyk

Brama Mariackazabytkowa, jedna z bram wodnych Głównego Miasta w Gdańsku.

Umiejscowiona jest nad Motławą, na Długim Pobrzeżu u wylotu ulicy Mariackiej, obok Domu Towarzystwa Przyrodniczego. Brama posiada formy późnogotyckie. Została zbudowana prawdopodobnie w ostatniej ćwierci XV wieku (po raz pierwszy wzmiankowana w 1484), na planie wydłużonego prostokąta zamykającego wylot ulicy. Od Bramy Chlebnickiej różni ją większa asymetria oraz bardziej masywne, ośmiokątne wieżyczki flankujące wschodnią elewację. W przyziemiu znajduje się przejazd, nad którym umieszczono herby: od strony Motławy herb Rzeczypospolitej, któremu „kłaniają się” umieszczone po bokach herb Gdańska i herb Prus Królewskich (tzw. pokłon heraldyczny), zaś od strony ulicy Mariackiej herb Gdańska trzymany przez dwa lwy. Elewacje rozczłonkowane są blendami (częściowo podwójnymi), zamkniętymi od góry podwójnym ostrołukiem. Całość nakrywa dach dwuspadowy o kalenicy równoległej do Motławy.

Po dość znacznym zniszczeniu w 1945, bramę odbudowano w latach 1958-61 i przeznaczono do użytku Muzeum Archeologicznego. Podczas odbudowy powiązano pomieszczenia w bramie z sąsiednim Domem Towarzystwa Przyrodniczego. W 1998 wmurowano od strony Motławy tablicę, upamiętniającą Alexandra von Humboldta i jego związki z Gdańskiem, w tym honorowe członkostwo w gdańskim Towarzystwie Przyrodniczym.

Gdańsk – Kaplica Królewska ok. 1946

Wydawca: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy "Kraj" Wydana: Warszawa Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: T. Przypkowski

Kaplica Królewskabarokowa kaplica katolicka na Głównym Mieście przy ulicy Św. Ducha (niem. Heilige Geistgasse).

Powstała w latach 16781681 z inicjatywy gdańskich katolików z pomocą króla Jana III Sobieskiego. Wybudowana została jako tymczasowa kaplica katolicka dla wiernych w czasie, gdy kościół Mariacki był w rękach protestantów. Zbudowana za pieniądze pozostawione na ten cel w testamencie prymasa Rzeczypospolitej Andrzeja Olszowskiego (80 000 złotych) uzupełnione darowizną króla (20 000 złotych). Architektem kaplicy był Tylman z Gameren, budowniczym Barthel Ranisch, a twórcą wystroju wnętrza Andreas Schlüter.

Gdańsk – Brama Świętojańska (!)

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1965 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: J. Uklejewski

W rzeczywistości na pocztówce, wbrew opisowi, Brama Chlebnicka (niem. Brotbänkertor) – jedna z zabytkowych bram wodnych w Gdańsku, nad Motławą. Znajduje się przy Długim Pobrzeżu, u wylotu ulicy Chlebnickiej na Głównym Mieście.

W swojej obecnej gotyckiej formie pochodzi z XV wieku, przy czym jest ona najstarszą z trzech zachowanych późnogotyckich bram wodnych – wskazuje na to nie tylko jej forma architektoniczna, ale także umieszczony nad przejazdem od strony Motławy herb Gdańska – dwa srebrne krzyże na tarczy w polu czerwonym, jeszcze bez dodanej w 1457 korony. Z kolei od strony ul. Chlebnickiej nad przejazdem umieszczono znak, obecnie najczęściej interpretowany jako lilia – dawny herb książąt Pomorza Gdańskiego z dynastii Sobiesławiców.

Brama została zbudowana na planie wydłużonego prostokąta, zamykającego wylot ulicy. Obie elewacje są rozczłonkowane wysokimi blendami, zamkniętymi od góry podwójnym ostrołukiem. Ściany zwieńczone są profilowanym ceglanym gzymsem. Całość nakrywa dach dwuspadowy, o kalenicy biegnącej równolegle do rzeki. Nad przejazdami znajdują się schodkowe szczyty, także podzielone ostrołukowymi blendami i zwieńczone krenelażem. Od strony Motławy brama posiadała dwie ośmiokątne wieżyczki, z których zachowała się tylko północna.

Spośród wszystkich bram wodnych, Brama Chlebnicka przetrwała koniec II wojny światowej w najlepszym stanie i posiada do dziś taką samą formę, jak na dawnych fotografiach.

S.S. „Walerian Wróblewski”

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Nadana w dniu: 03.09.1962 Fotografię wykonał: St. Arczyński

Parowiec S.S. „Walerian Wróblewski” ex „Elbląg”.

Zbudowany w 1925 roku w” H.J. Suyver”, Amsterdam (Holandia). 48 BRT, długość 25,3 m. Zabierał 80 pasażerów. Załoga 6 osób.

Poniemiecki statek zalewowy, przybyły podobno do Gdańska pod koniec wojny z Łotwy. Eksploatowany przez Żeglugę Gdańską.

 

S.S. „Karol Wójcik”

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1965 Nadana w dniu: Bez obiegu

S.S. „Karol Wójcik” zbudowany w 1912 roku w stochno „Schcha” w Elblągu.

Pojemność 146 BRT, długość 35,8 m. Mógł pomieścić 424 pasażerów przy 8 członkach załogi.

Poprzednie nazwy to „Aleksanda” ex „Neufahr” ex „Gustav von Haken” ex „Oberburgermeister Witting”. Przed wojną jednostka należała  do armatora Weichsel A.G. Po wojnie wrak wydobyto i wyremontowano. Pływał początkowo po Zatoce Gdańskiej, następnie skierowany na zalew Wiślany. Do 1959 parowiec potem przebudowany na motorowiec.

Gdańsk – Widok ogólny od strony Alei Leningradzkiej.

Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza Nadana w dniu: 19.05.1980 Fotografię wykonał: K. Jabłoński

Na placu, z prawej strony u dołu, trwa budowa Teatru Szekspirowskiego. Zakończenie budowy Teatru planowane jest na początek 2014 roku. Biorąc pod uwagę konieczność wyposażenia nowej siedziby, otwarcie teatru nastąpi w lipcu 2014 roku.

Już w wieku XVI istniały budynki służące sztuce teatralnej, a powstały w 1600 roku drewniany teatr przypominał swoim układem funkcjonalnym znane teatry angielskie, jak Globe Theatre w Londynie czy Swan-Theatre, i znajdował się w rejonie skrzyżowania obecnych ulic Bogusławskiego i Podwala Przedmiejskiego. Joanna Schopenhauer pisała w swoich wspomnieniach o drewnianym teatrze jako o starej drewnianej budzie, która przypomina bardziej stajnię niż świątynię sztuki. Istotnie, w końcu XVIII wieku zaniechano przedstawień w „drewnianej budzie”, zamieniając ją na ujeżdżalnię i postanowiono zająć się budową nowego, z prawdziwego zdarzenia teatru, który powstał na Targu Węglowym.

Gdańsk – Widok od strony alei Leningradzkiej.

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Wydana: 1969 Nadana w dniu: Bez obiegu Fotografię wykonał: K. Kamiński

Na placu, z lewej strony, trwa budowa Teatru Szekspirowskiego. Zakończenie budowy Teatru planowane jest na początek 2014 roku. Biorąc pod uwagę konieczność wyposażenia nowej siedziby, otwarcie teatru nastąpi w lipcu 2014 roku.

Już w wieku XVI istniały budynki służące sztuce teatralnej, a powstały w 1600 roku drewniany teatr przypominał swoim układem funkcjonalnym znane teatry angielskie, jak Globe Theatre w Londynie czy Swan-Theatre, i znajdował się w rejonie skrzyżowania obecnych ulic Bogusławskiego i Podwala Przedmiejskiego. Joanna Schopenhauer pisała w swoich wspomnieniach o drewnianym teatrze jako o starej drewnianej budzie, która przypomina bardziej stajnię niż świątynię sztuki. Istotnie, w końcu XVIII wieku zaniechano przedstawień w „drewnianej budzie”, zamieniając ją na ujeżdżalnię i postanowiono zająć się budową nowego, z prawdziwego zdarzenia teatru, który powstał na Targu Węglowym.

Gdańsk – Podwale Przedmiejskie.

Wydawca: LokoMotive Wydana: 1964

Podwale Przedmiejskie – ulica wyznacza granicę między Głównym Miastem a Starym Przedmieściem, następnie przecina Wyspę Spichrzów i Dolne Miasto. W tle Główne Miasto.

Dzisiejsza ulica (zupełnie nie mająca już dawnego wyglądu) składała się początkowo z trzech ulic: odcinka między Lastadią a Żabim Krukiem, odcinka pomiędzy Żabim Krukiem a Rzeźnicką oraz odcinka pomiędzy Rzeźnicką a Kładkami. Cała ulica przebiegała wzdłuż fosy oddzielającej Główne Miasto od Starego Przedmieścia, zasypanej w latach 1617-1640.

Do 1945 roku ulica, nosząca niemieckojęzyczną nazwę Vorstädtischer Graben (obecna nazwa jest tłumaczeniem nazwy historycznej), prowadziła od okolic Targu Siennego do Targu Maślanego przy Motławie i z obu stron była zabudowana kamienicami.

Zabudowa ulicy nie została odbudowana ze zniszczeń dokonanych podczas walk o Gdańsk w marcu 1945. W 1959 ulicę rozbudowano do dwóch jezdni, dobudowano most nad Motławą oraz zbudowano linię tramwajową, dzięki czemu wycofano ruch tramwajowy i samochodowy z ul. Długiej i Długiego Targu.

 

Gdańsk – Mała Zbrojownia.

Wydawca: Biuro Wydawnicze "Ruch" Nadana w dniu: 20.07.1968 Fotografię wykonał: J. Uklejewski

 

W latach 1643-45, podczas przebudowy gdańskich fortyfikacji, postanowiono wzmocnić uzbrojenie południowej części miasta i wzniesiono tam nową zbrojownię. Budynek został zaprojektowany przez Jerzego Strakowskiego tak, aby służył jako magazyn ciężkich dział i wszelkiej amunicji dla pobliskich fortów.

 

Gdańsk – Brama Żuławska.

Wydawca: Foto-Wydawnictwo PTTK Wydana: 11.02.1957 Fotografię wykonał: Z. Gamski

Jest to jedna z bram miejskich wybudowana w 1628 roku przez Jana Strakowskiego. Przez lata, stojąc pomiędzy bastionami Lew i Wół, stanowiła ważny element wschodniej części fortyfikacji miasta. Od strony wjazdowej ozdobiona jest imponującym herbem Gdańska. Po rozbiórce bastionów i wybudowaniu okalającego ją węzła komunikacyjnego stoi samotnie pośród ulic jako atrakcja turystyczna miasta.

Ciekawostka: Brama ta przed wojną nosiła nazwę Bramy Długich Ogrodów. Właściwa Brama Żuławska znajdowała się prawdopodobnie kilkaset metrów dalej i dzisiaj nie ma już po niej śladu…

Gdański Tramwaj

Tramwaj z serii 250-259 . Rok budowy 1942 w „Waggonfabrik Danzig A.G.”.

 

Fabrykę uruchomiono 14.10.1932 roku.  Mieściła się przy Broschkischer Weg 1/2 (ul. Wiślna), na terenie obecnej  Stoczni Północnej. Zaopatrywała się w surowce i półfabrykaty polskiego pochodzenia ( Górny Śląsk). Współpracowała z polskim przemysłem wagonowym (Zakładami Lilpop,  Warszawa i z Sanocką Fabryką wagonów) . Wykonywała nowoczesne, jak na owe czasy tramwaje, między innymi dla Warszawy i Gdańska. Produkowała również trolejbusy dla Gdyni a w czasie wojny ścigacze dla niemieckiej floty wojennej oraz oraz bezzałogowe, wypełnione materiałami wybuchowymi zdalnie kierowane łodzie pływające (Sprengboote) dla niemieckiej floty wojennej.

Za: forum.dawnygdansk.pl

 

SKM

Fotografię wykonał: Bodo Schulz

Wagon ET 165 008.

Podczas odbudowy Gdańska i Gdyni ze zniszczeń wojennych, wraz z odbudową infrastruktury portowej i stoczniowej, ze względu na słabość komunikacji miejskiej i sprzyjające warunki geograficzno-urbanistyczne, podjęto decyzję o stworzeniu linii kolei miejskiej łączącej Trójmiasto.

W ramach reparacji wojennych z Niemiec dostarczono do Polski elektryczne wagony berlińskiej S-Bahn, zasilane nietypowym na polskie warunki napięciem 800 V prądu stałego, za pomocą tzw. trzeciej szyny. Tabor ten stanowiły ET165, ET166 i ET167, które zostały ewakuowane przed bombardowaniami z Berlina i skierowane na Dolny Śląsk i Pomorze. Było ich 189 szt., zwane były potocznie „Modrakami”. Ze względu na nietypowe zasilanie, wagony nie mogły zostać wykorzystane w zelektryfikowanym wcześniej warszawskim węźle kolejowym, przeznaczono je więc dla nowo budowanej linii w Trójmieście. Prace adaptacyjne przeprowadzono w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Gdańsku.

Prace projektowe były nadzorowane przez wydzielone w 1947 z Ministerstwa Komunikacji Biuro Elektryfikacji Kolei. Pierwotny projekt SKM, opracowany przez prof. Romana Podoskiego, zakładał wykorzystanie istniejącego od XIX torowiska wspólnego z linią dalekobieżną. Do realizacji zatwierdzono jednak śmiały jak na ówczesne czasy projekt budowy wydzielonego torowiska dla kolei miejskiej na odcinku Gdańsk GłównyGdynia Główna, opracowany przez Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych w Gdańsku, zarządzaną przez mgr inż. Zbigniewa Modlińskiego, późniejszego ministra komunikacji.

Stare poniemieckie wagony ostatecznie wycofano 19 grudnia 1976 wraz z unifikacją systemów zasilania na linii SKM.

 

Za: http://pl.wikipedia.org