Petershagen – Blick auf Danzig
Dzielnica Zaroślak, w środku kościół p.w. Zbawiciela, ok. 1900.
Początki osady sięgają XIV wieku; lokacja wsi – własności krzyżackiej – nastąpiła w 1365. Dawne nazwy: Petershagin (1454); Petershagen innerhalb des Tores, Petershagen ausserhalb des Tores (1660); Peterszawa (XIX/XX wiek); Piotrokierz; Piotrokrze.
W Średniowieczu krzyżacy posiadali dwie cegielnie na terenie Zaroślaku. W latach 1633-1634 został zbudowany pierwszy kościół Zbawiciela, który został rozebrany w 1656. W 1695Bartel Ranisch zbudował drugi kościół p.w. Zbawiciela. W 1814 kościół został poważnie zniszczony w wyniku wybuchu granatu. Odbudowę zakończono ok. 1860. Kościół został zniszczony niemal całkowicie podczas działań wojennych w 1945, ocalała jedynie część wieży. Zaroślak Wewnętrzny został przyłączony w graniceadministracyjnemiasta w 1656, zaś Zaroślak Zewnętrzny – w 1807. Zaroślak Zewnętrzny oddzielał od Wewnętrznego wysoki wał ziemny. Linia miejskich fortyfikacji nowożytnych zaopatrzona była w Bramę Oruńską, przez którą prowadził wyjazd na południe. W latach 1865-1867 zbudowana została linii kolejowa od Bramy Oruńskiej do Nowego Portu, która rozdzieliła osiedle. Od 1867 brama ulegała stopniowej rozbiórce i ostatecznie przestała istnieć niedługo po I wojnie światowej. W 1897 został rozebrany lokalny odcinek fortyfikacji nowożytnych. Na tym terenie zbudowana została ul. Augustyńskiego. Od 1918 figuruje ona w księgach adresowych jako ul. Przy Białej Wieży (Am Weißen Turm), co po II wojnie światowej przetłumaczono na Białowieską. W 1957 zostało jej nadane imię Jana Augustyńskiego. Na początku XX wieku zbudowano gmach koszar (przy obecnej ul. J. Augustyńskiego 1), który w okresie Wolnego Miasta Gdańska mieścił Gimnazjum Polskie w Gdańsku. W czasie II wojny światowej gmach szkoły zajęło niemieckie wojsko.
Danzig. Blick auf Danzig von Bischofsberg. No Dzg 96.
Panorama Gdańska z Biskupiej Górki.
Petershagen – Blick auf Petershagen
Widok dzielnicy Zaroślak od wschodu, w środku kościół p.w. Zbawiciela, ok. 1900.
Początki osady sięgają XIV wieku; lokacja wsi – własności krzyżackiej – nastąpiła w 1365. Dawne nazwy: Petershagin (1454); Petershagen innerhalb des Tores, Petershagen ausserhalb des Tores (1660); Peterszawa (XIX/XX wiek); Piotrokierz; Piotrokrze.
W Średniowieczu krzyżacy posiadali dwie cegielnie na terenie Zaroślaku.
W latach 1633-1634 został zbudowany pierwszy kościół Zbawiciela, który został rozebrany w 1656. W 1695 Bartel Ranisch zbudował drugi kościół p.w. Zbawiciela. W 1814 kościół został poważnie zniszczony w wyniku wybuchu granatu. Odbudowę zakończono ok. 1860. Kościół został zniszczony niemal całkowicie podczas działań wojennych w 1945, ocalała jedynie część wieży.
Zaroślak Wewnętrzny został przyłączony w granice administracyjne miasta w 1656, zaś Zaroślak Zewnętrzny – w 1807. Zaroślak Zewnętrzny oddzielał od Wewnętrznego wysoki wał ziemny. Linia miejskich fortyfikacji nowożytnych zaopatrzona była w Bramę Oruńską, przez którą prowadził wyjazd na południe. W latach 1865-1867 zbudowana została linii kolejowa od Bramy Oruńskiej do Nowego Portu, która rozdzieliła osiedle. Od 1867 brama ulegała stopniowej rozbiórce i ostatecznie przestała istnieć niedługo po I wojnie światowej.
W 1897 został rozebrany lokalny odcinek fortyfikacji nowożytnych. Na tym terenie zbudowana została ul. Augustyńskiego. Od 1918 figuruje ona w księgach adresowych jako ul. Przy Białej Wieży (Am Weißen Turm), co po II wojnie światowej przetłumaczono na Białowieską. W 1957 zostało jej nadane imię Jana Augustyńskiego.
Na początku XX wieku zbudowano gmach koszar (przy obecnej ul. J. Augustyńskiego 1), który w okresie Wolnego Miasta Gdańska mieścił Gimnazjum Polskie w Gdańsku. W czasie II wojny światowej gmach szkoły zajęło niemieckie wojsko.
Na poniższej mapie zaznaczone, przybliżone, położenie kościoła oraz strzałką kierunek z jakiego robiono zdjęcie do pocztówki.
Danzig – Gimnazjum Polskie
Z cyklu: Pamiątki polskie w Gdańsku.
Gimnazjum Polskie w Gdańsku, od 1935 Gimnazjum im. J. Piłsudskiego Macierzy Szkolnej w Gdańsku, zwane gamają – szkoła średnia kształcąca młodzież na poziomie maturalnym, działająca w Gdańsku (na terenie Wolnego Miasta Gdańska), w latach 1922–1939.
Była to szkoła prywatna, utworzona przez Gdańską Macierz Szkolną w oparciu o zezwolenie Senatu Wolnego Miasta Gdańska z 12 grudnia 1921. Na siedzibę gimnazjum Komisarz Generalny RP w Gdańsku, minister Leon Pluciński przekazał były gmach koszar z pocz. XX wieku, przy ul. Am Weissen Turm 1 (obecnie ul. J. Augustyńskiego 1) na przedmieściu Petershagen (obecnie Zaroślak). Naukę rozpoczęto 9 maja 1922, a uroczyste otwarcie szkoły miało miejsce 13 maja. Było to gimnazjum koedukacyjne, o strukturze gdańskiej typu frankfurckiego, matematyczno-przyrodnicze z językami klasycznymi. Nauka trwała 9 lat. Do szkoły mogły uczęszczać dzieci obywateli gdańskich pochodzenia polskiego oraz polskich zatrudnionych w Wolnym Mieście. Nauka była płatna, jednak znaczna część uczniów korzystała z różnego rodzaju ulg bądź była zupełnie zwolniona z opłat. Szkoła była jedynym polskim gimnazjum w Wolnym Mieście Gdańsku.
Senat gdański, wyrażając zgodę na otwarcie gimnazjum, zastrzegł, że nie będzie udzielać subwencji, a sprawę uznania świadectw ustali w latach 1926–1927. W roku tym po raz pierwszy przeprowadzono w Gimnazjum egzaminy dojrzałości, jednak sprawa uznania świadectw była przez władze gdańskie odwlekana, a zabiegi Macierzy Szkolnej i rządu polskiego nie przynosiły rezultatów. Ostatecznie Gimnazjum Polskie uzyskało prawa szkoły publicznej dopiero w wyniku umowy polsko-gdańskiej zawartej 18 września 1933.