Biskupia Górka (niem. Bischofsberg, dolnoniem. Beschofsbarg) – wzniesienie (60,8 m n.p.m.) z osiedlem w Gdańsku, przez które przebiega granica dzielnic Śródmieście oraz Chełm.
Dawne nazwy: Gorka (1277), Antiqua Gorka (1356), Mons Episcopalis (XVI, XVII wiek), Bischofsberg (XVI wiek, 1938), Biskopberg (1626).
Posiadłość biskupia
W średniowieczu na Biskupiej Górce leżała osada „Górka”, później znana jako „Stara Górka”, co najmniej od 1277 (według niektórych autorów wcześniej, od 1124) stanowiąca własność biskupów kujawskich– kościelnych zwierzchników Pomorza Gdańskiego. W osadzie znajdował się w XIV wieku dwór obronny, rezydencja urzędników biskupich: biskupa pomocniczego, archidiakona i oficjała pomorskiego oraz włodarza, który opiekował się dworem i okolicznymi majątkami biskupimi. Około 1380 biskup Zbylut Pałuka z Wąsosza w miejsce drewnianego dworu zbudował podobny obiekt, ale już ceglany. Podczas „wojny głodowej” na polecenie wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Küchmeistra zameczek ten został 2 sierpnia 1414 zburzony przez gdańszczan i więcej go nie odbudowano, a urzędnicy biskupi rezydowali odtąd w leżącym nieco dalej od miasta Chełmie.
Biskupia Górka jako zagrożenie dla Gdańska
W następnych latach zdarzało się, że górujące nad Gdańskiem wzgórze obsadzały wrogie oddziały, które próbowały ostrzeliwać miasto. 1 września 1433 założyły na nim obóz wojska polskie, którymi dowodził kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa, i sprzymierzone z nimi husyckie sierotki z Czech pod wodzą Jana Čapka z Sán. Doszło do wzajemnego ostrzeliwania, ale już po kilku dniach oddziały polsko-czeskie zrezygnowały z atakowania Gdańska i ruszyły na opactwo cystersów w Oliwie. Podczas wojny z zakonem krzyżackim w dniach 8-9 listopada 1520 ze wzgórza ostrzelały Gdańsk wspomagające Krzyżaków zaciężne oddziały niemieckie hrabiego von Eisenberga. W 1577 wojska królewskie Stefana Batorego, które obsadziły Biskupią Górkę w dniu 13 czerwca, zbudowały potężny szaniec, na którym stanęły działa skierowane przeciwko Gdańskowi; nie odegrały one jednak większej roli, gdyż były za słabe, by zagrozić miastu.
Biskupia Górka w systemie fortyfikacji Gdańska
Aby uniknąć takich sytuacji w przyszłości, władze Gdańska zdecydowały się włączyć wzgórze w system miejskich fortyfikacji. Jednocześnie aż do II rozbioru Polski stanowiło ono własność biskupów włocławskich, i z tego powodu wznoszone tu umocnienia nigdy nie były tak mocne i trwałe, jak te na terenie należącym do miasta. W latach 1626-1630 powstał na Biskupiej Górce szaniec, w 1634 wzmocniony palisadą i poszerzony. Było to tzw. dzieło koronowe, czyli zespół trzech ziemnych bastionów: Zbawiciela (niem. Bastion Salvator – nazwa od pobliskiego kościoła na Zaroślaku), Pośredni (Bastion Mittel) i Ostroróg (Bastion Scharfenort). Od północnego wschodu dzieło koronowe zostało dodatkowo osłonięte małym Bastionem Vigilance. Całości miało bronić około 750 żołnierzy, natomiast w czasie pokoju oddział wartowniczy liczył około 50 osób.
W 1620 powstał pierwszy cmentarz – morowy, a w XIX wieku jako Cmentarz Zbawiciela. Był on drugim co do popularności cmentarzem Gdańska, po cmentarzu Bożego Ciała. Mniejszy cmentarz – parafii św. Jana – znajdował się między Cmentarzem Zbawiciela a kaplicą mennonitów.
W 1639 w ramach prac przy umacnianiu bastionów Starego Przedmieścia, Wybe Adam opracował specjalną kolejkę linową, napędzaną czterokonnym kieratem, z około 120 kubłami do transportu ziemi z piaskowni na zboczu Biskupiej Górki do miejsca prac fortyfikacyjnych na Bastionie św. Gertrudy (odległość w linii prostej wynosiła około 200 metrów, ale do pokonania pozostawały fosa, kanał Raduni i samo wzniesienie Biskupiej Górki). Lina z kubłami pełnymi opierała się na siedmiu podporach, lina z kubłami pustymi — na jednej. Kolejka linowa Adama była największą konstrukcją tego typu do XIX wieku, a zarazem pierwszą kolejką linową o wielu podporach.
W 1656 Biskupia Górka znalazła się w obrębie miasta Gdańska.
W 1884 pojawiła się pod samodzielną nazwą ulica Na Stoku (Bischofsgasse); między 1920, a 1937 nazwa została zmieniona na Grenadiergasse. W 1884 została wydzielona ulica Salwator (Salvatorgasse), z ulicy Czarne Morze (Schwarzes Meer). Nazwa pochodziła od położonego przy niej cmentarza peterszawskiego kościoła św. Zbawiciela (Salvatorkirche).
Traktat wersalski, który nakazywał demilitaryzację Gdańska, oznaczał kres 300-letniego użytkowania Biskupiej Górki przez wojsko. Po 1919 wzgórze stanowiło jeden z ciekawszych terenów rekreacyjnych dla mieszkańców miasta. Część umocnień splantowano, przed fosą założono kilka placów sportowych, a w miejscu rawelinów powstały kolonie domów mieszkalnych. Przetrwały w dość dobrym stanie ziemne bastiony dzieła koronowego: Zbawiciela (południowy), Pośredni (zachodni) i Ostroróg (północny) oraz dawna Luneta Cafarellego, z tym że z powodu obsadzenia drzewami stały się one mało czytelne w terenie.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej na szczycie powstał potężny gmach schroniska młodzieżowego z wieżą zegarową (o wysokości 25 m ), która stała się dominantą Biskupiej Górki.
W latach 1919-1939 na Biskupiej Górce mieszkał Brunon Zwarra.
Prawdopodobnie przed 1937 ulica Biskupia (Große Berggasse) została przemianowana na ulicę Biskupia Góra (Bischofsberg).
W czasie II wojny światowej na terenie fortów mieścił się stalag, w którym przebywali jeńcy wojenni brytyjscy, francuscy, belgijscy i włoscy.
W marcu 1945 kierujący atakiem Armii Czerwonej na Główne Miasto gen. Paweł Batow urządził w tym miejscu punkt dowodzenia swojej 65. Armii.
4 lipca 1946 na terenie między Biskupią Górką a Chełmem dokonano publicznej egzekucji zbrodniarzy wojennych, skazanych na karę śmierci w tzw. pierwszym procesie załogi Stutthofu. Stracono wtedy 11 osób, w tym m.in.: Jenny-Wandę Barkmann, Elisabeth Becker, Wandę Kalff, Ewę Paradies, Johann’a Paulusa i Gerdę Steinhoff.
W 1951 większa część terenu Biskupiej Górki została zamknięta i przejęta przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, następnie od 1957 przez Milicję Obywatelską. Od 1990 użytkownikiem terenu jest Policja.