Danzig – Brama i ul. Ław Chlebowych

GM317E

Ulica Chlebnicka (dawniej: ulica Ław Chlebowych, niem. Brotbänkengasse) – jedna z ulic w Gdańsku na Głównym Mieście. Wymieniana już w 1337 (jako platea pistorum), 1382 platea panum. Nazwa pochodzi od znajdujących się tu ław (straganów), na których handlowano pieczywem.

Ulica zaczyna się w okolicy Bazyliki Mariackiej (jako przedłużenie ulicy Piwnej) i dochodzi do Bramy Chlebnickiej. Znajduje się na niej kilka godnych uwagi kamienic, wśród których wyróżniają się nr 16 – Dom Angielski, renesansowy, z lat 1568-70; nr 14 – późnogotycki Dom Schlieffów z 1520, z kamienną dekoracją fasady (oba należą do kompleksu kamienic użytkowanych przez Dom Studencki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku); nr 2 – renesansowa tzw. Szkoła Mariacka z 1581 (obecnie siedziba Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki), nr 28 – wczesnobarokowy dom Holwela z 1652.

Brama Chlebnicka, widoczna na końcu uliczki, swojej obecnej gotyckiej formie pochodzi z XV wieku, przy czym jest ona najstarszą z trzech zachowanych późnogotyckich bram wodnych – wskazuje na to nie tylko jej forma architektoniczna, ale także umieszczony nad przejazdem od strony Motławy herb Gdańska – dwa srebrne krzyże na tarczy w polu czerwonym, jeszcze bez dodanej w 1457 korony. Z kolei od strony ul. Chlebnickiej nad przejazdem umieszczono znak, obecnie najczęściej interpretowany jako lilia – dawny herb książąt Pomorza Gdańskiego z dynastii Sobiesławiców.

Brama została zbudowana na planie wydłużonego prostokąta, zamykającego wylot ulicy. Obie elewacje są rozczłonkowane wysokimi blendami, zamkniętymi od góry podwójnym ostrołukiem. Ściany zwieńczone są profilowanym ceglanym gzymsem. Całość nakrywa dach dwuspadowy, o kalenicy biegnącej równolegle do rzeki. Nad przejazdami znajdują się schodkowe szczyty, także podzielone ostrołukowymi blendami i zwieńczone krenelażem. Od strony Motławy brama posiadała dwie ośmiokątne wieżyczki, z których zachowała się tylko północna.

Spośród wszystkich bram wodnych, Brama Chlebnicka przetrwała koniec II wojny światowej w najlepszym stanie i posiada do dziś taką samą formę, jak na dawnych fotografiach.

 

Poniżej Brama Chlebnicka od strony Motławy. Widok powojenny.