Langfuhr

Wrzeszcz – część miasta Gdańska, znajdująca się na północ od Śródmieścia, nad strugą Strzyżą. Od 2010 roku jej terytorium jest podzielone pomiędzy dwie dzielnice: Wrzeszcz Dolny i Wrzeszcz Górn.

Dawne nazwy: Vriest, Vriezst (1263), Vryst (1342), Langenfort (1404), Lange Vore (1480), Langen Furth (1778), Langefurt (1780), Lange Fuhre (1822), Danzig – Langfuhr (1906), Lęgfor (1923).

Nazwa „Wrzeszcz” pochodzi od dawniejszych nazw Wrest i Wrzost, która z kolei oznacza wrzos (niegdyś na tych terenach istniał las z wrzosowiskiem).

Z dokumentu księcia Świętopełka z roku 1263 wynika, że dawna nazwa brzmiała Vriezst. W 1404 r. osadę nazwano Langfuhr– w tym czasie Krzyżacy mieli w niej swoje folwarki.

Langfuhr w języku niemieckim oznacza „długi przejazd” (tu: „długi podjazd”, co miało odnosić się do faktu, że położenie Wrzeszcza wyznaczało skrzyżowanie ówczesnych ciągów komunikacyjnych). Niemiecka nazwa osady a następnie dzielnicy używana była do 1945 roku. Kaszubi nadal używają nazwy Lengforda.

Po raz pierwszy osada została wspomniana z dokumencie księcia Świętopełka z roku 1263. W XIII wieku była własnością kościoła św. Katarzyny. W 1345 Wrzeszcz został przejęty przez Zakon Krzyżacki (komturia gdańska). Od 1404 wieś na prawie chełmińskim. Na początku XV wieku w osadzie Krzyżacy mieli swoje folwarki. Od XV do XVIII wieku własność patrycjuszowska. W 1772 został włączony do Królestwa Prus, od 1807 wieś w obrębie Wolnego Miasta Gdańska.

Od XVII wieku we Wrzeszczu mieli własny cmentarz Żydzi[5].

Wrzeszcz został administracyjnie przyłączony do miasta 17 marca 1814.

W drugiej połowie XIX wieku powstała tu linia kolejowa z dworcem Gdańsk Wrzeszcz. W 1904 roku założono Królewską Wyższą Szkołę Techniczną (Königliche Technische Hochschule zu Danzig), istniejącą do dziś jako Politechnika Gdańska. Od 1910 roku funkcjonowało tu pierwsze lotnisko (lotnisko Gdańsk-Wrzeszcz) na terenie Gdańska oraz pierwsze w granicach współczesnych Polski. We Wrzeszczu w 1927 roku urodził się i mieszkał wybitny niemiecki pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla Günter Grass.

W okresie międzywojennym we Wrzeszczu znajdowało się jedno z największych skupisk Polaków w Gdańsku, w tym polska dzielnica określana jako Polenhof. Istniały polskie parafie katolickie, działał polski klub sportowy KKS Gedania.

Langfuhr – Sporthalle.

Wydawca: Brak Nadana w dniu: Bez obiegu

Dzisiejszy budynek Opery Bałtyckiej , po modernizacji i przebudowach, został wybudowany w latach 1914-195 jako ujeżdżalnia koni. W roku 1915 przeznaczenie budynku zmieniono na salę sportowo-widowiskową i nazwano Sporthalle. Odbywały się w niej różnego rodzaju imprezy sportowo-kulturalne m. in. walki bokserskie.

W 1948 odbył się w tym budynku proces Alberta Forstera (5–29 IV 1948).

Danzig – Krematorium

Wydawca: W.F. Burau Wydana: Danzig

Langfuhr – Krematorium.

W latach ok. 1914-1966 u podnóża Szubienicznej Góry, wzdłuż ulicy Traugutta (fragment ulicy u dołu pocztówki)  funkcjonował bezwyznaniowy, urnowy cmentarz krematoryjny. Po wyczerpaniu miejsc, prawdopodobnie pod koniec lat 20. XX wieku, do cmentarza przyłączono nowy teren na szczycie Szubieniczej Góry. Krematorium było czynne w latach 1914-1945. Gdańsk był pierwszym miastem na terenie współczesnej Polski, w którym założono krematorium. Należało do Towarzystwa Kremacji „Płomień” (Die Flamme). W 1945 zabytkowy kompleks domu pogrzebowego został przekształcony na Cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja.   Cerkiew zlokalizowana jest w zabytkowym, XIX-wiecznym poniemieckim budynku dawnej ewangelickiej kaplicy cmentarnej na terenie dzielnicy Wrzeszcz, po zachodniej stronie ulicy Romualda Traugutta, na stoku Szubienicznej Góry.

Danzig. Krematorium ( St. Michaelsweg).

Wydawca: Ch. L. i. B. Numer: 787 D Nadana w dniu: 14.05.1930

Langfuhr – Krematorium.

W latach ok. 1914-1966 u podnóża Szubienicznej Góry, wzdłuż ulicy Traugutta funkcjonował bezwyznaniowy, urnowy cmentarz krematoryjny. Po wyczerpaniu miejsc, prawdopodobnie pod koniec lat 20. XX wieku, do cmentarza przyłączono nowy teren na szczycie Szubieniczej Góry. Krematorium było czynne w latach 1914-1945. Gdańsk był pierwszym miastem na terenie współczesnej Polski, w którym założono krematorium. Należało do Towarzystwa Kremacji „Płomień” (Die Flamme). W 1945 zabytkowy kompleks domu pogrzebowego został przekształcony na Cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja.   Cerkiew zlokalizowana jest w zabytkowym, XIX-wiecznym poniemieckim budynku dawnej ewangelickiej kaplicy cmentarnej na terenie dzielnicy Wrzeszcz, po zachodniej stronie ulicy Romualda Traugutta, na stoku Szubienicznej Góry.

Langfuhr – Technische Hohschule

Wydawca: Brak Numer: 25 463

Widok od Al. Zwycięstwa.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II. Lata 1918-1939 W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej Lata 1939-1945 W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej. W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

 

Langfuhr. Hochschule. No 26 069.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1904 Numer: 26 069 Nadana w dniu: 05.11.1922

Widok od Al. Zwycięstwa.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II. Lata 1918-1939 W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej Lata 1939-1945 W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej. W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

Langfuhr – Techn. Hochschule.

Wydawca: Gebr. Freymann G.m.b.H Wydana: Danzig Numer: 11 Nadana w dniu: 20.06.1910

Widok od Al. Zwycięstwa.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II. Lata 1918-1939 W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej Lata 1939-1945 W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej.

W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

Langfuhr – Techn. Hochschule.

Wydawca: Gebr. Freymann G.m.b.H Wydana: Danzig

Widok od Al. Zwycięstwa.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II. Lata 1918-1939 W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej Lata 1939-1945 W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej. W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

Langfuhr. Technische Hochschule. No Dzg 154.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1908 Numer: Dzg. 154 Nadana w dniu: Bez obiegu

Widok od Al. Zwycięstwa.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II. Lata 1918-1939 W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej Lata 1939-1945 W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej. W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

Danzig. Hauptportal der Hochschule. No Dzg 25.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1905 Numer: Dzg. 25 Nadana w dniu: Bez obiegu

Portal głównego wejścia do Politechniki Gdańskiej.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II. Lata 1918-1939 W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej Lata 1939-1945 W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej. W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

Langfuhr – Techn. Hochschule.

Wydawca: O.K.A. Numer: 13

Widok od ul Traugutta.

Najstarsze budynki dzisiejszej Politechniki Gdańskiej zostały wybudowane w latach 19001904, wedle projektów berlińskiego architekta Alberta Carstena dla nowo powstającej Wyższej Szkoły Technicznej (Königliche Preussische Technische Hochschule). Gmach główny uczelni posiada bogaty wystrój rzeźbiarski, utrzymany w stylu neorenesansu niderlandzkiego, dzięki któremu miała się wpisać w zabytkową architekturę Gdańsk.

Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października 1904, w obecności niemieckiego cesarza, Wilhelma II.

Lata 1918-1939

W latach 1918 – 1921 uczelnia nosiła nazwę Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku (Technische Hochschule zu Danzig). Wraz z utworzeniem Wolnego Miasta Gdańska zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig). 1 sierpnia 1922 wprowadzono zmiany w statucie, regulaminie i strukturze uczelni. Powołano trzy wydziały:Wydział I Nauk Ogólnych,Wydział II Budownictwa,Wydział III Inżynierii Maszynowej

Lata 1939-1945

W latach 1939-1941 zmieniono nazwę uczelni na Wyższą Szkołę Techniczną w Gdańsku (Technische Hochschule Danzig), w latach 1941-1945 funkcjonowała nazwa Wyższej Szkoły Rzeszy w Gdańsku (Reichshochschule Danzig), ze znaczne zmniejszoną liczbą studentów i kadry naukowej. W styczniu 1945 zawieszono zajęcia i rozpoczęto ewakuację wyposażenia, księgozbioru i pracowników. Budynki przerobiono na szpital wojenny z 3 tysiącami łóżek.

Langfuhr.

Wydawca: Louis Glaser Wydana: Leipzig Numer: 13441. Nadana w dniu: Bez obiegu.

Langfuhr – Grosse Allee

Wydawca: Paul Fiebig Wydana: 1904 Numer: A37063

Zabytkowa część głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta w Gdańsku, obecnie aleja Zwycięstwa. Widok z końca Al. Grunwaldzkiej na Al. Zwycięstwa.

Przebiega przez dzielnice Wrzeszcz i Aniołki. Jest to najstarsza w Polsce tego rodzaju zachowana czterorzędowa aleja śródmiejska. Chronologia nazwy niem. Langenfuhrtsche Allee (do 1822) niem. Grosse Allee (do lat 30. XX w.) niem. Hindenburg Allee (lata 30. XX w. – 1945) aleja marszałka Rokossowskiego (1945 – 1956) aleja Zwycięstwa (od 1956)

Do końca XIX wieku Początkowo były to tereny wsi Suchanino, nadane jako patrymoniumMłodemu Miastu przez wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. W 1454 nastąpiło przejęcie terenów Młodego Miasta przez Stare Miasto (wolnizna). W XVII wieku były to tereny sporne między wsią Suchanino a miastem Gdańsk. Aleja powstała w latach 1768 – 1770, na miejscu istniejącej od wieków drogi z Gdańska do Oliwy. Inicjatorem i fundatorem był gdańszczanin Daniel Gralath (ur. 1708, zm. 1767), którego pomnik znajduje się od 1901 w Wielkiej Alei. Wielką Aleję poprowadzono od nowożytnych fortyfikacji Bramy Oliwskiej (ówczesnej granicy Gdańska) do Wrzeszcza (ówcześnie samodzielnego miasta), sadząc w czterech rzędach 1416 lip (długowiecznych drzew) sprowadzonych z Holandii. Łączna szerokość alei wynosiła trzydzieści metrów, a składała się ze środkowego pasa przeznaczonego dla pojazdów i dwóch pięciometrowych promenad dla pieszych.

Powstała niezwykle reperezentacyjna aleja łącząca oba miasta. Pierwotnie aleja sięgała do parku Uphagena, przez który od wieków płynie Potok Królewski, stanowiący naturalną granicę między Gdańskiem i Wrzeszczem. Co najmniej do 1822 zwano ją Aleją Wrzeszczańską (Langenfuhrtsche Allee). Pod koniec XVIII wieku gdańskie parafie zaczęły zakładać swoje cmentarze wzdłuż alei. W 1807 został ostatecznie zniszczony, istniejący od XIV wieku (kilkakrotnie niszczony i odbudowywany), kościół i szpital świętych Aniołów. Budynki znajdowały się w miejscu, gdzie obecnie stoi czołg-pomnik T-34. Podczas oblężenia Gdańska w 1807 i oblężenia w 1813 drzewa zostały częściowo wycięte, jednak po każdym z nich były uzupełniane. Wielka Aleja została włączona w granice administracyjne miasta 17 marca 1814. Początkowo aleja służyła jako promenada, miejsce przejażdżek miłośników jeździectwa, następnie w 1872 pojawiły się tramwaje konne, a w 1896 elektryczne (zob. tramwaje w Gdańsku). W alei powstawały liczne kawiarnie, również z ogródkami. Najbardziej znane z nich to nieistniejąca Cztery Pory Roku (Vier Jahreszeiten), w miejscu której stanął czołg-pomnik oraz Połowa alei (Cafe Halbe Allee), po przeciwnej stronie.

Od początku XX wieku Wielka Aleja, ok. 1900 Na początku XX wieku stworzono odgałęzienie alei w kierunku nowo powstałej Politechniki Gdańskiej, sadząc lipy wzdłuż drogi do uczelni. 3 września 1915 została otwarta hala sportowo-widowiskowa (Sporthalle) na 2000 miejsc (hala została po II wojnie światowej adoptowana na siedzibę Opery Bałtyckiej). W 1915 została wprowadzona nowa numeracja posesji, która została po wojnie przejęta bez zmian i obowiązuje do dzisiaj. W 1926 przeprowadzona została rozległa modernizacja, polegająca na wydzieleniu torowiska, pokryciu asfaltem dwóch oddzielnych jezdni, utworzeniu dwóch ścieżek rowerowych oraz włączeniu Końskiego Traktu do systemu komunikacyjnego.

Po śmierci w 1934 prezydenta RzeszyPaula von Hindenburga, Wielka Aleja została nazwana jego imieniem. Przed 1937 wydzielono z alei ówczesne domy o numerach od 1 do 7 i nadano tej uliczce nazwę Am Steffenspark (dzisiejsza ul. Kolejowa), ze względu na jej położenie przy parku Steffensa.

W marcu 1945 drzewa stały się szubienicami dla osób, które zostały stracone przez hitlerowców w publicznych egzekucjach. Wzdłuż dużej części alei były umiejscowione cmentarze różnych wyznań, których usuwanie rozpoczęło się w 1966. W latach 1970-1972 na miejscu czterech starych cmentarzy (cmentarza katolickiego p.w. św. Mikołaja i Królewskiej Kaplicy, cmentarza ewangelickiego p.w. św. Katarzyny, cmentarza ewangelickiego p.w. Najświętszej Marii Panny, cmentarza katolickiego p.w. św. Józefa i św. Brygidy) został utworzony miejski park Akademicki o powierzchni około 9 ha. Zachowane zostały, bądź zaadaptowane ciągi komunikacyjne będące alejami cmentarnymi oraz pozostał starodrzew cmentarny

Langfuhr – Grosse Allee

Wydawca: Brak Numer: 100 Nadana w dniu: Bez obiegu

Zabytkowa część głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta w Gdańsku, obecnie aleja Zwycięstwa. Widok z końca Al. Grunwaldzkiej na Al. Zwycięstwa.

Przebiega przez dzielnice Wrzeszcz i Aniołki. Jest to najstarsza w Polsce tego rodzaju zachowana czterorzędowa aleja śródmiejska. Chronologia nazwy niem. Langenfuhrtsche Allee (do 1822) niem. Grosse Allee (do lat 30. XX w.) niem. Hindenburg Allee (lata 30. XX w. – 1945) aleja marszałka Rokossowskiego (1945 – 1956) aleja Zwycięstwa (od 1956)

Do końca XIX wieku Początkowo były to tereny wsi Suchanino, nadane jako patrymoniumMłodemu Miastu przez wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. W 1454 nastąpiło przejęcie terenów Młodego Miasta przez Stare Miasto (wolnizna). W XVII wieku były to tereny sporne między wsią Suchanino a miastem Gdańsk. Aleja powstała w latach 1768 – 1770, na miejscu istniejącej od wieków drogi z Gdańska do Oliwy. Inicjatorem i fundatorem był gdańszczanin Daniel Gralath (ur. 1708, zm. 1767), którego pomnik znajduje się od 1901 w Wielkiej Alei. Wielką Aleję poprowadzono od nowożytnych fortyfikacji Bramy Oliwskiej (ówczesnej granicy Gdańska) do Wrzeszcza (ówcześnie samodzielnego miasta), sadząc w czterech rzędach 1416 lip (długowiecznych drzew) sprowadzonych z Holandii. Łączna szerokość alei wynosiła trzydzieści metrów, a składała się ze środkowego pasa przeznaczonego dla pojazdów i dwóch pięciometrowych promenad dla pieszych.

Powstała niezwykle reperezentacyjna aleja łącząca oba miasta. Pierwotnie aleja sięgała do parku Uphagena, przez który od wieków płynie Potok Królewski, stanowiący naturalną granicę między Gdańskiem i Wrzeszczem. Co najmniej do 1822 zwano ją Aleją Wrzeszczańską (Langenfuhrtsche Allee). Pod koniec XVIII wieku gdańskie parafie zaczęły zakładać swoje cmentarze wzdłuż alei. W 1807 został ostatecznie zniszczony, istniejący od XIV wieku (kilkakrotnie niszczony i odbudowywany), kościół i szpital świętych Aniołów. Budynki znajdowały się w miejscu, gdzie obecnie stoi czołg-pomnik T-34. Podczas oblężenia Gdańska w 1807 i oblężenia w 1813 drzewa zostały częściowo wycięte, jednak po każdym z nich były uzupełniane. Wielka Aleja została włączona w granice administracyjne miasta 17 marca 1814. Początkowo aleja służyła jako promenada, miejsce przejażdżek miłośników jeździectwa, następnie w 1872 pojawiły się tramwaje konne, a w 1896 elektryczne (zob. tramwaje w Gdańsku). W alei powstawały liczne kawiarnie, również z ogródkami. Najbardziej znane z nich to nieistniejąca Cztery Pory Roku (Vier Jahreszeiten), w miejscu której stanął czołg-pomnik oraz Połowa alei (Cafe Halbe Allee), po przeciwnej stronie.

Od początku XX wieku Wielka Aleja, ok. 1900 Na początku XX wieku stworzono odgałęzienie alei w kierunku nowo powstałej Politechniki Gdańskiej, sadząc lipy wzdłuż drogi do uczelni. 3 września 1915 została otwarta hala sportowo-widowiskowa (Sporthalle) na 2000 miejsc (hala została po II wojnie światowej adoptowana na siedzibę Opery Bałtyckiej). W 1915 została wprowadzona nowa numeracja posesji, która została po wojnie przejęta bez zmian i obowiązuje do dzisiaj. W 1926 przeprowadzona została rozległa modernizacja, polegająca na wydzieleniu torowiska, pokryciu asfaltem dwóch oddzielnych jezdni, utworzeniu dwóch ścieżek rowerowych oraz włączeniu Końskiego Traktu do systemu komunikacyjnego.

Po śmierci w 1934 prezydenta RzeszyPaula von Hindenburga, Wielka Aleja została nazwana jego imieniem. Przed 1937 wydzielono z alei ówczesne domy o numerach od 1 do 7 i nadano tej uliczce nazwę Am Steffenspark (dzisiejsza ul. Kolejowa), ze względu na jej położenie przy parku Steffensa.

W marcu 1945 drzewa stały się szubienicami dla osób, które zostały stracone przez hitlerowców w publicznych egzekucjach. Wzdłuż dużej części alei były umiejscowione cmentarze różnych wyznań, których usuwanie rozpoczęło się w 1966. W latach 1970-1972 na miejscu czterech starych cmentarzy (cmentarza katolickiego p.w. św. Mikołaja i Królewskiej Kaplicy, cmentarza ewangelickiego p.w. św. Katarzyny, cmentarza ewangelickiego p.w. Najświętszej Marii Panny, cmentarza katolickiego p.w. św. Józefa i św. Brygidy) został utworzony miejski park Akademicki o powierzchni około 9 ha. Zachowane zostały, bądź zaadaptowane ciągi komunikacyjne będące alejami cmentarnymi oraz pozostał starodrzew cmentarny

Langfuhr – Am Johannesberg

Wydawca: Kunst und Verlagsanstalt Schaar & Dathe Numer: 65 489

Ulica Sobótki  we Wrzeszczu widziana od strony Wzgórza Zinglera.

Właścicielem terenów na zachód od wsi Wrzeszcz stał się gdański kupiec Johann Labes. Był to człowiek zamożny, przedsiębiorca i armator, a ponadto, co najbardziej godne pamięci, wielki filantrop. Niestety czasy, w których przyszło mu żyć, były dość trudne, szczyt jego gospodarczej aktywności przypadł bowiem na lata wojen napoleońskich. Mimo, że wśród słabiej znających historię Gdańska osób ciągle funkcjonuje mit Napoleona wyzwoliciela i zbawcy, krótkie (na szczęście) francuskie panowanie w mieście było okresem okupacji i kompletnej ruiny gospodarczej – ostatecznym zakończeniem dawnej wielkości i potęgi Gdańska. Francuski model uszczęśliwiania narodów doprowadził Labesa do bankructwa, podobnie jak wielu jego kolegów należących do dawnej gospodarczej elity miasta.

Labes nabył posiadłość w Jaśkowej Dolinie. Bezleśne wzgórza, na południe od dolin,y kazał obsadzić rozmaitymi gatunkami drzew, wytyczając alejki i polany, budując świątynki i altanki, przekształcając nieużytki w piękny, romantyczny park. Początkowo park przeznaczony był dla jego rodziny i licznie odwiedzających zamożny dom gości. Przesiąknięty prospołecznym duchem, co było dość charakterystyczne dla ówczesnych zamożnych mieszkańców Gdańska, postanowił udostępnić urządzone przez siebie tereny parkowe zwykłym ludziom. Miało to miejsce w 1803 r. Tak zaczyna się historia wielkiego i pięknego niegdyś parku, dziś zdziczałego i podejrzewanego przez niektórych o to, że jest naturalną częścią oliwskich lasów.
Wobec tak świetlanego życiorysu Johanna Labes trudno się dziwić, że cała południowa część dzisiejszego kompleksu leśnego przy Jaśkowej Dolinie nazywana była przez następne 100 lat Johannisberg, czyli „Janowa Góra”. Nazwa ta, w odróżnieniu od „Jäschkenthaler Wald”, czyli Jaśkowego Lasu po drugiej stronie Jaśkowej Doliny, utrzymała się aż do początku XX wieku. Wówczas dopiero obie części kompleksu zaczęto nazywać wspólnym mianem Jaśkowego Lasu.
Senator Labes uczczony został nazwą ulicy Labesweg – dzisiejszej Lelewela. Ale dwie inne ulice: Johannisthal (Janowa Dolina – dzisiaj Matejki)  i Am Johannisberg (Przy Janowej Górze – dzisiaj Sobótki) wspominając Jana, czyli Johanna, upamiętniały właśnie Johanna Labesa.
Za:  www.ibedeker.pl / Autor: Aleksander Masłowski

Langfuhr. Jaschkentalerweg.

Wydawca: Ch. L. i. B. Wydana: Berlin Numer: 787 Nadana w dniu: 23.07.1915

Jaśkowa Dolina, widok w kierunku ul. Grunwaldzkiej ze skrzyżowania Jaśkowej Doliny i Batorego. . Pierwsza kamienica po lewej stronie istnieje do dzisiaj aczkolwiek jest mocno zeszpecona i trudna do rozpoznania. Tuz za nią ulica Pniewskiego.

Langfuhr. Johannistal. No Dzg 115.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1907 Numer: Dzg. 115 Nadana w dniu: Bez obiegu

Róg ulic „Do Studzienki ” i „Matejki” we Wrzeszczu

Właścicielem terenów na zachód od wsi Wrzeszcz stał się gdański kupiec Johann Labes. Był to człowiek zamożny, przedsiębiorca i armator, a ponadto, co najbardziej godne pamięci, wielki filantrop. Niestety czasy, w których przyszło mu żyć, były dość trudne, szczyt jego gospodarczej aktywności przypadł bowiem na lata wojen napoleońskich. Mimo, że wśród słabiej znających historię Gdańska osób ciągle funkcjonuje mit Napoleona wyzwoliciela i zbawcy, krótkie (na szczęście) francuskie panowanie w mieście było okresem okupacji i kompletnej ruiny gospodarczej – ostatecznym zakończeniem dawnej wielkości i potęgi Gdańska. Francuski model uszczęśliwiania narodów doprowadził Labesa do bankructwa, podobnie jak wielu jego kolegów należących do dawnej gospodarczej elity miasta.

Labes nabył posiadłość w Jaśkowej Dolinie. Bezleśne wzgórza, na południe od dolin,y kazał obsadzić rozmaitymi gatunkami drzew, wytyczając alejki i polany, budując świątynki i altanki, przekształcając nieużytki w piękny, romantyczny park. Początkowo park przeznaczony był dla jego rodziny i licznie odwiedzających zamożny dom gości. Przesiąknięty prospołecznym duchem, co było dość charakterystyczne dla ówczesnych zamożnych mieszkańców Gdańska, postanowił udostępnić urządzone przez siebie tereny parkowe zwykłym ludziom. Miało to miejsce w 1803 r. Tak zaczyna się historia wielkiego i pięknego niegdyś parku, dziś zdziczałego i podejrzewanego przez niektórych o to, że jest naturalną częścią oliwskich lasów.
Wobec tak świetlanego życiorysu Johanna Labes trudno się dziwić, że cała południowa część dzisiejszego kompleksu leśnego przy Jaśkowej Dolinie nazywana była przez następne 100 lat Johannisberg, czyli „Janowa Góra”. Nazwa ta, w odróżnieniu od „Jäschkenthaler Wald”, czyli Jaśkowego Lasu po drugiej stronie Jaśkowej Doliny, utrzymała się aż do początku XX wieku. Wówczas dopiero obie części kompleksu zaczęto nazywać wspólnym mianem Jaśkowego Lasu.
Senator Labes uczczony został nazwą ulicy Labesweg – dzisiejszej Lelewela. Ale dwie inne ulice: Johannisthal (Janowa Dolina – dzisiaj Matejki)  i Am Johannisberg (Przy Janowej Górze – dzisiaj Sobótki) wspominając Jana, czyli Johanna, upamiętniały właśnie Johanna Labesa.
Za:  www.ibedeker.pl / Autor: Aleksander Masłowski

Danzig – Langfuhr. Hermannshoferweg.

Wydawca: Karl Altmann Numer: 423 Nadana w dniu: 26.11.1911

Obecna ul. Wassowskiego, widok od ul. Matejki.

Drugi dom po prawej, Wassowskiego 6,  został zaprojektowany przez znanego gdańskiego architekta Adolfa Bielefeldta.

Ulica Józefa Wassowskiego nie nazywała się tak od początku. W czasach, gdy Wrzeszcz był jeszcze wsią, dzisiejsza ulica stanowiła odcinek bezimiennej polnej drogi, prowadzącej od al. Grunwaldzkiej (nazywającej się wtedy Hauptstrasse) wzdłuż Wassowskiego do stawu znajdującego tam, gdzie później powstało skrzyżowanie z ulicą Matejki. Przy stawie droga skręcała w kierunku zachodnimi biegła w kierunku Jaśkowej Doliny. Do ’45 r.  nazywała się nazywała się Hermannshöffer Weg, potem ul. Piękną. Nazwa ta nie utrzymała się długo. Po śmierci w 1947 r. Józefa Wassowskiego, dziennikarza, wykładowcy i działacza Stronnictwa Demokratycznego, ulicę nazwano jego imieniem.

Pod koniec XIX wieku, w czasach, gdy Wrzeszcz przekształcał się w miejską dzielnicę, lokalizacja u podnóża wzgórz, na których rozciągał się założony kilkadziesiąt lat wcześniej park, okazała się bardzo atrakcyjna. W tej części Wrzeszcza zaczęto budować najwspanialsze (i najdroższe) domy Gdańska. Przebieg dróg trzeba było przystosować do nowej sytuacji. Musiały być one poszerzone albo wytyczone od nowa. Dawny trakt łączący al. Grunwaldzką z Jaśkową Doliną przecięła nowa ulica Matejki (wówczas Johannisthal), a odcinek między Grunwaldzką a Matejki uregulowano i nazwano Hermannshöffer Weg. Staw zasypano, zburzono też dwór, który znajdował się za stawem i inne budynki.

W 1898 r. ul. Wassowskiego przedłużono w kierunku wzgórz i istniejącego już od dawna parku. W ten sposób ulica uzyskała dzisiejszą postać, a dziesięć lat później wszystkie działki po obu jej stronach były już zabudowane domami mieszkalnymi. Zadbano także o przestrzeń publiczną. Ulica kończyła się malowniczym placykiem, z którego po schodach można było dotrzeć do parku. Mur oporowy po zachodniej stronie placyku został starannie wykonany z cegły i kamienia.

Danzig – Langfuhr. Hermannshoferweg.

Wydawca: Karl Altmann Wydana: Berlin-Friedemau Numer: D.L. Nr.423 Nadana w dniu: 24.02.1915

Obecna ul. Wassowskiego, widok od ul. Matejki.

Drugi dom po prawej, Wassowskiego 6,  został zaprojektowany przez znanego gdańskiego architekta Adolfa Bielefeldta.

Ulica Józefa Wassowskiego nie nazywała się tak od początku. W czasach, gdy Wrzeszcz był jeszcze wsią, dzisiejsza ulica stanowiła odcinek bezimiennej polnej drogi, prowadzącej od al. Grunwaldzkiej (nazywającej się wtedy Hauptstrasse) wzdłuż Wassowskiego do stawu znajdującego tam, gdzie później powstało skrzyżowanie z ulicą Matejki. Przy stawie droga skręcała w kierunku zachodnimi biegła w kierunku Jaśkowej Doliny. Do ’45 r.  nazywała się nazywała się Hermannshöffer Weg, potem ul. Piękną. Nazwa ta nie utrzymała się długo. Po śmierci w 1947 r. Józefa Wassowskiego, dziennikarza, wykładowcy i działacza Stronnictwa Demokratycznego, ulicę nazwano jego imieniem.

Pod koniec XIX wieku, w czasach, gdy Wrzeszcz przekształcał się w miejską dzielnicę, lokalizacja u podnóża wzgórz, na których rozciągał się założony kilkadziesiąt lat wcześniej park, okazała się bardzo atrakcyjna. W tej części Wrzeszcza zaczęto budować najwspanialsze (i najdroższe) domy Gdańska. Przebieg dróg trzeba było przystosować do nowej sytuacji. Musiały być one poszerzone albo wytyczone od nowa. Dawny trakt łączący al. Grunwaldzką z Jaśkową Doliną przecięła nowa ulica Matejki (wówczas Johannisthal), a odcinek między Grunwaldzką a Matejki uregulowano i nazwano Hermannshöffer Weg. Staw zasypano, zburzono też dwór, który znajdował się za stawem i inne budynki.

W 1898 r. ul. Wassowskiego przedłużono w kierunku wzgórz i istniejącego już od dawna parku. W ten sposób ulica uzyskała dzisiejszą postać, a dziesięć lat później wszystkie działki po obu jej stronach były już zabudowane domami mieszkalnymi. Zadbano także o przestrzeń publiczną. Ulica kończyła się malowniczym placykiem, z którego po schodach można było dotrzeć do parku. Mur oporowy po zachodniej stronie placyku został starannie wykonany z cegły i kamienia.

Langfuhr – Hermannshoferweg. KOPIA.

Obecnie ul. Wassowskiego, widok od ul. Matejki w kierunku parku Jaśkowej Doliny.

Ulica Józefa Wassowskiego nie nazywała się tak od początku. W czasach, gdy Wrzeszcz był jeszcze wsią, dzisiejsza ulica stanowiła odcinek bezimiennej polnej drogi, prowadzącej od al. Grunwaldzkiej (nazywającej się wtedy Hauptstrasse) wzdłuż Wassowskiego do stawu znajdującego tam, gdzie później powstało skrzyżowanie z ulicą Matejki. Przy stawie droga skręcała w kierunku zachodnimi biegła w kierunku Jaśkowej Doliny. Do ’45 r.  nazywała się nazywała się Hermannshöffer Weg, potem ul. Piękną. Nazwa ta nie utrzymała się długo. Po śmierci w 1947 r. Józefa Wassowskiego, dziennikarza, wykładowcy i działacza Stronnictwa Demokratycznego, ulicę nazwano jego imieniem. Pod koniec XIX wieku, w czasach, gdy Wrzeszcz przekształcał się w miejską dzielnicę, lokalizacja u podnóża wzgórz, na których rozciągał się założony kilkadziesiąt lat wcześniej park, okazała się bardzo atrakcyjna. W tej części Wrzeszcza zaczęto budować najwspanialsze (i najdroższe) domy Gdańska. Przebieg dróg trzeba było przystosować do nowej sytuacji. Musiały być one poszerzone albo wytyczone od nowa. Dawny trakt łączący al. Grunwaldzką z Jaśkową Doliną przecięła nowa ulica Matejki (wówczas Johannisthal), a odcinek między Grunwaldzką a Matejki uregulowano i nazwano Hermannshöffer Weg. Staw zasypano, zburzono też dwór, który znajdował się za stawem i inne budynki.

W 1898 r. ul. Wassowskiego przedłużono w kierunku wzgórz i istniejącego już od dawna parku. W ten sposób ulica uzyskała dzisiejszą postać, a dziesięć lat później wszystkie działki po obu jej stronach były już zabudowane domami mieszkalnymi. Zadbano także o przestrzeń publiczną. Ulica kończyła się malowniczym placykiem, z którego po schodach można było dotrzeć do parku. Mur oporowy po zachodniej stronie placyku został starannie wykonany z cegły i kamienia.

Langfuhr. Hermannshoferweg. KOPIA.

Langfuhr – Hermannshoferweg.

Wrzeszcz ul. Wassowskiego, widok w kierunku ul. Matejki.

Ulica Józefa Wassowskiego nie nazywała się tak od początku. W czasach, gdy Wrzeszcz był jeszcze wsią, dzisiejsza ulica stanowiła odcinek bezimiennej polnej drogi, prowadzącej od al. Grunwaldzkiej (nazywającej się wtedy Hauptstrasse) wzdłuż Wassowskiego do stawu znajdującego tam, gdzie później powstało skrzyżowanie z ulicą Matejki. Przy stawie droga skręcała w kierunku zachodnimi biegła w kierunku Jaśkowej Doliny. Do ’45 r.  nazywała się nazywała się Hermannshöffer Weg, potem ul. Piękną. Nazwa ta nie utrzymała się długo. Po śmierci w 1947 r. Józefa Wassowskiego, dziennikarza, wykładowcy i działacza Stronnictwa Demokratycznego, ulicę nazwano jego imieniem.

Pod koniec XIX wieku, w czasach, gdy Wrzeszcz przekształcał się w miejską dzielnicę, lokalizacja u podnóża wzgórz, na których rozciągał się założony kilkadziesiąt lat wcześniej park, okazała się bardzo atrakcyjna. W tej części Wrzeszcza zaczęto budować najwspanialsze (i najdroższe) domy Gdańska. Przebieg dróg trzeba było przystosować do nowej sytuacji. Musiały być one poszerzone albo wytyczone od nowa. Dawny trakt łączący al. Grunwaldzką z Jaśkową Doliną przecięła nowa ulica Matejki (wówczas Johannisthal), a odcinek między Grunwaldzką a Matejki uregulowano i nazwano Hermannshöffer Weg. Staw zasypano, zburzono też dwór, który znajdował się za stawem i inne budynki.         W 1898 r. ul. Wassowskiego przedłużono w kierunku wzgórz i istniejącego już od dawna parku. W ten sposób ulica uzyskała dzisiejszą postać, a dziesięć lat później wszystkie działki po obu jej stronach były już zabudowane domami mieszkalnymi. Zadbano także o przestrzeń publiczną. Ulica kończyła się malowniczym placykiem, z którego po schodach można było dotrzeć do parku. Mur oporowy po zachodniej stronie placyku został starannie wykonany z cegły i kamienia.

Langfuhr – Kirchenstrasse. No 8 640

Wydawca: Louis Glaser Wydana: Leipzig Numer: 8 640 Nadana w dniu: 07.08.1904

Ulica Sobótki we Wrzeszczu

Właścicielem terenów na zachód od wsi Wrzeszcz stał się gdański kupiec Johann Labes. Był to człowiek zamożny, przedsiębiorca i armator, a ponadto, co najbardziej godne pamięci, wielki filantrop. Niestety czasy, w których przyszło mu żyć, były dość trudne, szczyt jego gospodarczej aktywności przypadł bowiem na lata wojen napoleońskich. Mimo, że wśród słabiej znających historię Gdańska osób ciągle funkcjonuje mit Napoleona wyzwoliciela i zbawcy, krótkie (na szczęście) francuskie panowanie w mieście było okresem okupacji i kompletnej ruiny gospodarczej – ostatecznym zakończeniem dawnej wielkości i potęgi Gdańska. Francuski model uszczęśliwiania narodów doprowadził Labesa do bankructwa, podobnie jak wielu jego kolegów należących do dawnej gospodarczej elity miasta.

Labes nabył posiadłość w Jaśkowej Dolinie. Bezleśne wzgórza, na południe od dolin,y kazał obsadzić rozmaitymi gatunkami drzew, wytyczając alejki i polany, budując świątynki i altanki, przekształcając nieużytki w piękny, romantyczny park. Początkowo park przeznaczony był dla jego rodziny i licznie odwiedzających zamożny dom gości. Przesiąknięty prospołecznym duchem, co było dość charakterystyczne dla ówczesnych zamożnych mieszkańców Gdańska, postanowił udostępnić urządzone przez siebie tereny parkowe zwykłym ludziom. Miało to miejsce w 1803 r. Tak zaczyna się historia wielkiego i pięknego niegdyś parku, dziś zdziczałego i podejrzewanego przez niektórych o to, że jest naturalną częścią oliwskich lasów.
Wobec tak świetlanego życiorysu Johanna Labes trudno się dziwić, że cała południowa część dzisiejszego kompleksu leśnego przy Jaśkowej Dolinie nazywana była przez następne 100 lat Johannisberg, czyli „Janowa Góra”. Nazwa ta, w odróżnieniu od „Jäschkenthaler Wald”, czyli Jaśkowego Lasu po drugiej stronie Jaśkowej Doliny, utrzymała się aż do początku XX wieku. Wówczas dopiero obie części kompleksu zaczęto nazywać wspólnym mianem Jaśkowego Lasu.
Senator Labes uczczony został nazwą ulicy Labesweg – dzisiejszej Lelewela. Ale dwie inne ulice: Johannisthal (Janowa Dolina – dzisiaj Matejki) i Am Johannisberg (Przy Janowej Górze – dzisiaj Sobótki) wspominając Jana, czyli Johanna, upamiętniały właśnie Johanna Labesa.
Za:  www.ibedeker.pl / Autor: Aleksander Masłowski

Langfuhr. Jaeschkentaler Wiese. No Dzg 137.

Wydana: Leipzig 1908 Numer: Dzg. 137 Nadana w dniu: Bez obiegu

Park Jaśkowej Doliny.

Pod koniec XVIII wieku zamożny gdański kupiec, senator i filantrop -  Jan Labes zakupił we Wrzeszczu posiadłość ziemską obejmującą Jaśkową Dolinę. Około 1803 roku południową krawędź doliny przekształcił w park, który następnie udostępnił mieszkańcom miasta. Toczące się w latach następnych wojny napoleońskie (1806-1813) doprowadziły do ruiny i park i jego fundatora.

Pomysł budowy w tym samym miejscu parku miejskiego zrodził się w 1832 roku. Jaśkową Dolinę odkupiono od spadkobierców Labesa, zlikwidowano umocnienia wojskowe, uzupełniono ubytki drzewostanu, na nowo urządzono szczyty wzgórz i polany parkowe.

Nadano im nazwy związane z panującą rodziną królewską (Wzgórze Królewskie, Wzgórze Wilhelma, Wzgórze Następcy Tronu, Wzgórze Fryderyka itd.), z osobami zasłużonymi dla miasta (Polana Rüchel-Kleista, Polana Weickmanna, Polana Lenza, Polana Zernecke’go) oraz naukowcami (Wzgórze Heweliusza, Wzgórze Kopernika).

Utworzono taras widokowy, place zabaw, estradę, podium do tańca, bufety i restaurację, a cały teren ozdobiono kolorowymi kompozycjami z kwiatów. W 1837 roku park udostępniono mieszkańcom miasta, a w czerwcu następnego roku po raz pierwszy uroczyście obchodzono tu święto Sobótki.

W cieniu parkowych drzew działały liczne kawiarnie i restauracje: największa na rogu dziesiejszej  ulicy Sobótki – Restauracja  Zinglers-Höhe na wzgórzu Zinglera (Zinglershöhe), a także Spiegelberga, Splietha, Pod Wiśniami oraz najstarsza kawiarnia Schrödera, która cieszyła się wyśmienitą kuchnią i była chętnie odwiedzana ze względu na piękny ogród. Można tu było dobrze zjeść i wypić.

Langfuhr – Konigshohe

Wydawca: Stengel & Co. G.m.b.H. Wydana: Dresden Numer: 41 543

Altana na wzgórzu Königshöhe przy ul. Traugutta (Am Heiligenbrunn).

 

Park założony przez Johanna Labesa, przekształcony z jego prywatnego ogrodu. Otwarty dla mieszkańców Gdańska w 1803 roku. Rozciągał się od ulicy Sobótki (wydaje mi się, że Labes mieszkał właśnie przy Sobótki) aż do Ślimaka, czyli mniej więcej do wysokości ul. Na Wzgórzu i Falistej. W czasie wojen napoleońskich zniszczony i odbudowany w dość krótkim czasie. Wtedy to otwarto restaurację (1850r) na szczycie Wzgórza Zinglera, do której prowadziły schody, znajdujące się na końcu ul. Sobótki (budynek restauracji to teraz opuszczony i zniszczony były budynek TVP), wytyczono nowe alejki, postawiono altany oraz zbudowano „wieżę widokową”, raczej kamienne schody, czyli obecny Ślimak, który nazywał się pierwotnie Koenigshoehe (w 1893 panoramę Gdańska podziwiał stamtąd Król Niemiec. Powstała także festynowa łąka,a w okół niej restauracje i gospody,organizowano tam Święto Sobótki, czyli Noc Świętojańską (pierwsze w 1838). Zbudowano także tor saneczkowy, który kończył się przy festynowej łące. Ze względu na ogromną popularność parku, powiększono go o wzgórza po drugiej stronie Jaśkowej Doliny. Tam powstał pomnik Gutenberga, który stoi do dziś, co prawda z innym Gutenbergiem, bo pierwotny zniknął w 1945 r. Wszystkie wzniesienia w parku oraz polany nosiły imiona sławnych Gdańszczan, np. Wzgórze Heveliusa oraz władców Niemiec, np. Kronprinzhohe (wzgórze nad budynkiem byłej restauracji), gdzie w 1826 panoramę Gdańska oglądał następca tronu Friedrich Wilhelm der Vierte. Posadzono tam dąb i postawiono kamienny sześcian i stoją do dziś. Jadąc Jaśkową Doliną w dół po prawej stronie widać jeszcze ślady po Festynowej Łące, szczególnie w miejscu, gdzie między jezdnią a chodnikiem stoi dąb, a pod nim kamień, na którym wyryto „gepflanzt 1863.

Langfuhr. Im Jaeschkentaler Wald. No Dzg 128.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1907 Numer: Dzg. 128

Park założony przez Johanna Labesa, przekształcony z jego prywatnego ogrodu

Otwarty dla mieszkańców Gdańska w 1803 roku. Rozciągał się od ulicy Sobótki (wydaje mi się, że Labes mieszkał właśnie przy Sobótki) aż do Ślimaka, czyli mniej więcej do wysokości ul. Na Wzgórzu i Falistej. W czasie wojen napoleońskich zniszczony i odbudowany w dość krótkim czasie. Wtedy to otwarto restaurację (1850r) na szczycie Wzgórza Zinglera, do której prowadziły schody, znajdujące się na końcu ul. Sobótki (budynek restauracji to teraz opuszczony i zniszczony były budynek TVP), wytyczono nowe alejki, postawiono altany oraz zbudowano „wieżę widokową”, raczej kamienne schody, czyli obecny Ślimak, który nazywał się pierwotnie Koenigshoehe (w 1893 panoramę Gdańska podziwiał stamtąd Król Niemiec. Powstała także festynowa łąka,a w okół niej restauracje i gospody,organizowano tam Święto Sobótki, czyli Noc Świętojańską (pierwsze w 1838). Zbudowano także tor saneczkowy, który kończył się przy festynowej łące.

Ze względu na ogromną popularność parku, powiększono go o wzgórza po drugiej stronie Jaśkowej Doliny. Tam powstał pomnik Gutenberga, który stoi do dziś, co prawda z innym Gutenbergiem, bo pierwotny zniknął w 1945 r. Wszystkie wzniesienia w parku oraz polany nosiły imiona sławnych Gdańszczan, np. Wzgórze Heveliusa oraz władców Niemiec, np. Kronprinzhohe (wzgórze nad budynkiem byłej restauracji), gdzie w 1826 panoramę Gdańska oglądał następca tronu Friedrich Wilhelm der Vierte. Posadzono tam dąb i postawiono kamienny sześcian i stoją do dziś. Jadąc Jaśkową Doliną w dół po prawej stronie widać jeszcze ślady po Festynowej Łące, szczególnie w miejscu, gdzie między jezdnią a chodnikiem stoi dąb, a pod nim kamień, na którym wyryto „gepflanzt 1863.

Langfuhr. Partie im Jeschkenthal. No 29 359.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1904 Numer: 29 359 Nadana w dniu: 04.01.1906

Park założony przez Johanna Labesa, przekształcony z jego prywatnego ogrodu

Otwarty dla mieszkańców Gdańska w 1803 roku. Rozciągał się od ulicy Sobótki (wydaje mi się, że Labes mieszkał właśnie przy Sobótki) aż do Ślimaka, czyli mniej więcej do wysokości ul. Na Wzgórzu i Falistej. W czasie wojen napoleońskich zniszczony i odbudowany w dość krótkim czasie. Wtedy to otwarto restaurację (1850r) na szczycie Wzgórza Zinglera, do której prowadziły schody, znajdujące się na końcu ul. Sobótki (budynek restauracji to teraz opuszczony i zniszczony były budynek TVP), wytyczono nowe alejki, postawiono altany oraz zbudowano „wieżę widokową”, raczej kamienne schody, czyli obecny Ślimak, który nazywał się pierwotnie Koenigshoehe (w 1893 panoramę Gdańska podziwiał stamtąd Król Niemiec. Powstała także festynowa łąka,a w okół niej restauracje i gospody,organizowano tam Święto Sobótki, czyli Noc Świętojańską (pierwsze w 1838). Zbudowano także tor saneczkowy, który kończył się przy festynowej łące.

Ze względu na ogromną popularność parku, powiększono go o wzgórza po drugiej stronie Jaśkowej Doliny. Tam powstał pomnik Gutenberga, który stoi do dziś, co prawda z innym Gutenbergiem, bo pierwotny zniknął w 1945 r. Wszystkie wzniesienia w parku oraz polany nosiły imiona sławnych Gdańszczan, np. Wzgórze Heveliusa oraz władców Niemiec, np. Kronprinzhohe (wzgórze nad budynkiem byłej restauracji), gdzie w 1826 panoramę Gdańska oglądał następca tronu Friedrich Wilhelm der Vierte. Posadzono tam dąb i postawiono kamienny sześcian i stoją do dziś. Jadąc Jaśkową Doliną w dół po prawej stronie widać jeszcze ślady po Festynowej Łące, szczególnie w miejscu, gdzie między jezdnią a chodnikiem stoi dąb, a pod nim kamień, na którym wyryto „gepflanzt 1863.

Langfuhr – Lehrereseminar

Wydawca: H.L.B. Nadana w dniu: 02.10.1918

KRÓLEWSKIE SEMINARIUM NAUCZYCIELSKIE (Königliches Lehrerseminar), przy  Królewskiej Dolinie, przy Königstaler Weg 18/19 (ul. Sobieskiego).

Gmach zbudowano 1905–08 dla Katolickiego Królewskiego Seminarium Nauczycielskiego. Projekt szczegółowy opracował tajny radca budowlany Ministerstwa Robót Publicznych w Berlinie architekt Rudolf Uber, na podstawie wstępnej koncepcji tajnego radcy budowlanego w Gdańsku, architekta Alfreda Muttraya.

Założenie, z budynkiem głównego seminarium, budynkiem z mieszkaniami dla nauczycieli i obiektami gospodarczymi, powstało na rozległej działce, której znaczna część przeznaczona została na park i ogrody użytkowe. Budynek główny zbudowany na wydłużonym planie, z 2 skrzydłami od strony ulicy, połączono go łącznikiem z budynkiem mieszkalnym. Na parterze znalazły się pomieszczenia lekcyjne, biblioteka, sala gimnastyczna i konferencyjna, pomieszczenia biurowe i zaplecze gospodarcze.                 W budynku głównym zlokalizowano także internat. Tynkowane elewacje dekorowane są kamiennym (piaskowiec) detalem archit. Bryła budynku, o znacznej długości, ożywiona została wieżą zegarową. Budynek wzniesiony został w formach renesansowych.

W okresie II WMG mieściła się tu Szkoła Rzemiosł i Gospodarstwa Domowego, średnia szkoła dla dziewcząt i stowarzyszenia sportowe.

W 1945 przyznany Wydziałowi Farmacji Akademii Lekarskiej, od 1948 siedziba  WSP, obecnie Wydział. Chemii  UG.

Za: www.encyklopediagdanska.pl

Langfuhr – Markplatz

Wydawca: Stengel & Co. G.m.b.H. Numer: 54 428

Widok na centrum Wrzeszcza od strony Gdańska.

Skrzyżowanie ul. Partyzantów i Dmowskiego. Z lewej widoczne budynki na miejscu których mieści się teraz centrum handlowe Manhattan. Budynki na wprost, z lewej strony,  nie istnieją a na ich miejscu stoi budynek „Olimpu” . Jedynym zachowanym elementem z tego widoku jest fontanna i mały budyneczek (obecnie kantor)  w centrum widoku, na końcu i początku niewielkiej alei. Zabudowania po prawej, wschodniej pierzei  obecnej Al. Grunwaldzkiej nie zachowały się.

 

 

Langfuhr – Hauptstrasse

Nadana w dniu: 13.02.1924

Widok na centrum Wrzeszcza od strony Gdańska.

Z lewej widoczny wylot ul. Jaśkowa Dolina (Jäschkentaler Weg).  Na miejscu budynków z lewej strony mieści się teraz centrum Handlowe Manhattan. Budynki na wprost nie istnieją a na ich miejscu stoi budynek „Olimpu” . Jedynym zachowanym elementem z tego widoku jest fontanna po lewej stronie.

 

 

Langfuhr – Hauptstrasse

Wydawca: H.L.B. Nadana w dniu: 29.101934

Widok na centrum Wrzeszcza od strony Gdańska.

Z lewej widoczny wylot ul. Jaśkowa Dolina (Jäschkentaler Weg).  Na miejscu budynków z lewej strony mieści się teraz centrum Handlowe Manhattan. Budynki na wprost nie istnieją a na ich miejscu stoi budynek „Olimpu” . Jedynym zachowanym elementem z tego widoku jest fontanna widoczna na wprost.

Centrum Wrzeszcza był zawsze Rynek – dziś bezimienny. Na rogu Czarnej Drogi (obecnie Dmowskiego) stała kwatera straży z „ciemnicą” (aresztem), zwana ironicznie „ratuszem”, a za nią zajezdnia furmanek.

Przy placu funkcjonowały gospody o kolorowych szyldach – „Złoty Lew”, „Czerwony Dzban”, „Czerwony Kur” i apteka „Pod Orłem”. Środek placu zdobiła klasycystyczna wieża zegarowa. Na wprost wylotu Jaśkowej Doliny stał wspomniany już Dwór Boltzmanna. W 1909 r. rozebrano wieżę zegarową, na miejscu zasypanego basenu na Jaśkowym Potoku wzniesiono dzisiejszą secesyjną fontannę, a na drugim końcu zieleńca – odwach (obecnie kantor).

Na początku XX w. Rynek otrzymał elegancką zabudowę – m.in. hotel „Tite’s” (na rogu Konopnickiej). Wylot Jaśkowej Doliny flankował z jednej strony neorenesansowy budynek banku, z drugiej prosty w formach dom handlowy, którego szkielet zachował się w obecnym budynku, wzniesionym po wojnie. Nowej zabudowie nadaje ton efektowna galeria handlowa „Manhattan”.

Za: http://www.wrzeszcz.info.pl  Autor: Prof. Andrzej Januszajtis

 

 

Langfuhr – Am Markt

Wydawca: Danziger Verlags-Gesellschaft m.b.H. Wydana: Danzig Numer: 406

Centrum Wrzeszcza był zawsze Rynek – dziś bezimienny. Na rogu Czarnej Drogi (obecnie Dmowskiego) stała kwatera straży z „ciemnicą” (aresztem), zwana ironicznie „ratuszem”, a za nią zajezdnia furmanek.

Przy placu funkcjonowały gospody o kolorowych szyldach – „Złoty Lew”, „Czerwony Dzban”, „Czerwony Kur” i apteka „Pod Orłem”. Środek placu zdobiła klasycystyczna wieża zegarowa. Na wprost wylotu Jaśkowej Doliny stał wspomniany już Dwór Boltzmanna. W 1909 r. rozebrano wieżę zegarową, na miejscu zasypanego basenu na Jaśkowym Potoku wzniesiono dzisiejszą secesyjną fontannę, a na drugim końcu zieleńca – odwach (obecnie kantor).

Na początku XX w. Rynek otrzymał elegancką zabudowę – m.in. hotel „Tite’s” (na rogu Konopnickiej). Wylot Jaśkowej Doliny flankował z jednej strony neorenesansowy budynek banku, z drugiej prosty w formach dom handlowy, którego szkielet zachował się w obecnym budynku, wzniesionym po wojnie. Nowej zabudowie nadaje ton efektowna galeria handlowa „Manhattan”.

Za: http://www.wrzeszcz.info.pl  Autor: Prof. Andrzej Januszajtis

 

 

 

Langfuhr – Markt. No 8 639

Wydawca: Louis Glaser Wydana: Leipzig Numer: 8 639 Nadana w dniu: 03.06.1906

Centrum Wrzeszcza był zawsze Rynek – dziś bezimienny. Na rogu Czarnej Drogi (obecnie Dmowskiego) stała kwatera straży z „ciemnicą” (aresztem), zwana ironicznie „ratuszem”, a za nią zajezdnia furmanek.

Przy placu funkcjonowały gospody o kolorowych szyldach – „Złoty Lew”, „Czerwony Dzban”, „Czerwony Kur” i apteka „Pod Orłem”. Środek placu zdobiła klasycystyczna wieża zegarowa. Na wprost wylotu Jaśkowej Doliny stał wspomniany już Dwór Boltzmanna. W 1909 r. rozebrano wieżę zegarową, na miejscu zasypanego basenu na Jaśkowym Potoku wzniesiono dzisiejszą secesyjną fontannę, a na drugim końcu zieleńca – odwach (obecnie kantor).

Na początku XX w. Rynek otrzymał elegancką zabudowę – m.in. hotel „Tite’s” (na rogu Konopnickiej). Wylot Jaśkowej Doliny flankował z jednej strony neorenesansowy budynek banku, z drugiej prosty w formach dom handlowy, którego szkielet zachował się w obecnym budynku, wzniesionym po wojnie. Nowej zabudowie nadaje ton efektowna galeria handlowa „Manhattan”.

Za: http://www.wrzeszcz.info.pl  Autor: Prof. Andrzej Januszajtis

 

 

Langfuhr – Hauptmarkt.

Wydawca: Stengel & Co. Wydana: Dresden u. Berlin Numer: 8 056

Centrum Wrzeszcza był zawsze Rynek – dziś bezimienny. Na rogu Czarnej Drogi (obecnie Dmowskiego) stała kwatera straży z „ciemnicą” (aresztem), zwana ironicznie „ratuszem”, a za nią zajezdnia furmanek.

Przy placu funkcjonowały gospody o kolorowych szyldach – „Złoty Lew”, „Czerwony Dzban”, „Czerwony Kur” i apteka „Pod Orłem”. Środek placu zdobiła klasycystyczna wieża zegarowa. Na wprost wylotu Jaśkowej Doliny stał wspomniany już Dwór Boltzmanna. W 1909 r. rozebrano wieżę zegarową, na miejscu zasypanego basenu na Jaśkowym Potoku wzniesiono dzisiejszą secesyjną fontannę, a na drugim końcu zieleńca – odwach (obecnie kantor).

Na początku XX w. Rynek otrzymał elegancką zabudowę – m.in. hotel „Tite’s” (na rogu Konopnickiej). Wylot Jaśkowej Doliny flankował z jednej strony neorenesansowy budynek banku, z drugiej prosty w formach dom handlowy, którego szkielet zachował się w obecnym budynku, wzniesionym po wojnie. Nowej zabudowie nadaje ton efektowna galeria handlowa „Manhattan”.

Za: http://www.wrzeszcz.info.pl  Autor: Prof. Andrzej Januszajtis

 

 

Langfuhr. Danzig Markt. Lgf 9.

Wydawca: Dr. Trenkler Co. Wydana: Leipzig 1906 Numer: Lgf. 9 Nadana w dniu: 16.03.1909

Centrum Wrzeszcza był zawsze Rynek – dziś bezimienny. Na rogu Czarnej Drogi (obecnie Dmowskiego) stała kwatera straży z „ciemnicą” (aresztem), zwana ironicznie „ratuszem”, a za nią zajezdnia furmanek.

Przy placu funkcjonowały gospody o kolorowych szyldach – „Złoty Lew”, „Czerwony Dzban”, „Czerwony Kur” i apteka „Pod Orłem”. Środek placu zdobiła klasycystyczna wieża zegarowa. Na wprost wylotu Jaśkowej Doliny stał wspomniany już Dwór Boltzmanna. W 1909 r. rozebrano wieżę zegarową, na miejscu zasypanego basenu na Jaśkowym Potoku wzniesiono dzisiejszą secesyjną fontannę, a na drugim końcu zieleńca – odwach (obecnie kantor).

Na początku XX w. Rynek otrzymał elegancką zabudowę – m.in. hotel „Tite’s” (na rogu Konopnickiej). Wylot Jaśkowej Doliny flankował z jednej strony neorenesansowy budynek banku, z drugiej prosty w formach dom handlowy, którego szkielet zachował się w obecnym budynku, wzniesionym po wojnie. Nowej zabudowie nadaje ton efektowna galeria handlowa „Manhattan”.

Za: http://www.wrzeszcz.info.pl  Autor: Prof. Andrzej Januszajtis

 

 

Langfuhr – Kronprinzen Villa

Wydawca: Charles Lehmann Wydana: Berlin Numer: 793 D Nadana w dniu: 08.11.1911

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

Langfuhr – Unser Kronprinzliche Familie.

Wydawca: Charles Lehmann Wydana: Berlin Numer: 437 Nadana w dniu: 15.11.1914

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

Die schwarzen Husaren. 100 Jahre Leibhusaren.

Wydawca: F. Basche Wydana: Bromberg Nadana w dniu: 11.10.1908

Na terenie Garnizonu w Gdańsku-Wrzeszczu stacjonowały pruskie formacje wojskowe  1 Przyboczny Pułk Huzarów ( 1.Leib-Husaren-Regiment Nr. 1)  i 2 Przyboczny Pułk Huzarów im. Królowej Prus Wiktorii (2. Leib-Husaren-Regiment „Königin Viktoria von Preußen” Nr. 2)

W dniu 14 września 1901 roku  w obecności Wilhelma II nastąpiło uroczyste wmaszerowanie 1 i 2 Pułku Huzarów Straży Przybocznej do garnizonu. Do 1903 roku dowódcą Huzarów był gen. August von Mackensen – feldmarszałek, honorowy obywatel Gdańska, tyle niechętny wobec Polaków, co w późniejszych latach wrogi do hitlerowców, związany z Gdańskiem do wybuchu wojny.

Jedną z ważniejszych osób związanych z ówczesnym Garnizonem był Kronprinz – dziedzic tronu Hohenzollernów, który został karnie zesłany w randze oficera do koszar przez ojca.

2 sierpnia 1914 r. wysłano na front zachodni pierwszej wojny światowej oba pułki huzarów, a 14 września przez miasto i garnizon przeprowadzono ponad 2 tys. rosyjskich jeńców. Duże straty poniesione na frontach pierwszej wojny światowej przez wojsko wcześniej zajmujące garnizon (walczyły na większości frontów) sprawiły, że tylko niewielka jego część wróciła do Wrzeszcza w styczniu 1919 roku. Na wiosnę rozwiązano oba pułki huzarów[.

Postanowienia traktatu wersalskiego sprawiły, iż 9 lutego 1920 roku ostatnie pruskie oddziały opuściły wrzeszczańskie koszary.

Prinz Wilhelm von Preussen. Leutnant 1.Garde Regiment.

Wydawca: Gottheil & Sohn

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

Langfuhr – Kronprinz

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

 

Langfuhr – Kronprinz

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

 

Langfuhr – Der Kaiser

Wydawca: Gottheil & Sohn Wydana: Danzig Nadana w dniu: 29.01.1911

August von Mackensen (ur. 6 grudnia 1849 w Haus Leipnitz , zm. 8 listopada 1945 w Burghorn), feldmarszałek niemiecki, dowódca wojsk niemieckich i austro-węgierskich podczas ofensywy pod Gorlicami i Tarnowem w maju 1915. Zdobywca Belgradu w 1915 i Bukaresztu w 1916.  Od 1901, aż do wybuchu wojny, związany służbą w Gdańsku. Pełnił tam kolejno obowiązki: dowódcy Brygady Huzarów (1901-1903), 36 Dywizji Piechoty (1903-1908) i 17 Korpusu Armijnego (1908-1914).  Do końca życia zwolennik monarchii Hohenzollernów. Nie poparł Hitlera. W 1940 w liście do dowódcy Wehrmachtu potępił zbrodnie niemieckiej armii popełnione w trakcie kampanii wrześniowej.

Wilhelm II (ur. 27 stycznia 1859 w Poczdamie, zm. 4 czerwca 1941 w Doorn w Holandii) – ostatni niemiecki cesarz i król Prus, przedstawiciel dynastii Hohenzollernów.  Wilhelm II urodził się jako Friedrich Wilhelm Albert Victor, Prinz von Preußen (książę Prus), syn cesarza Fryderyka III, był więc wnukiem panującego do 1888 r. cesarza Wilhelma I. Matka Wilhelma II – Wiktoria była najstarszą córką królowej Wielkiej Brytanii o tym samym imieniu, a więc był przez nią potomkiem Welfów i linii ernestyńskiej Wettinów. Dzięki babce cesarzowej Auguście, małżonce Wilhelma I, wnuczce cara Pawła I, siostrzenicy Aleksandra I i Mikołaja I, płynęła w Wilhelmie również krew rosyjskiej dynastii Romanow-Holstein-Gottorp.

Unser Kronprinz

Nadana w dniu: 13.08.1913

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

Unser Kronprinz

FRIEDRICH WILHELM VICTOR HOHENZOLLERN, inaczej Wilhelm von Preußen (6 V 1882 Poczdam – 20 VII 1951 Hechingen), najstarszy syn cesarza Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II (1859–1941) i jego żony Augusty Victorii (1858– 1921), następca tronu.

Po rezygnacji ojca 15 IX 1911 został honorowym szefem (faktycznymi dowódcami byli zawodowi oficerowie) I pułku huzarów (Leibhusaren-Regiment) w Gdańsku (koszary przy Hochstrieß, ul. Słowackiego), wcześniej 25 X 1909 honorowym szefem II pułku tej jednostki została jego najmłodsza siostra, księżniczka Victoria Louisa (1892–1980).

W Gdańsku zamieszkał z rodziną w wynajętej, obecnie nieistniejącej willi (pałacyk obok gmachu poczty, obecnie stoi tam Hotel Szydłowski) przy Hauptstraße 98 (al. Grunwaldzka). Część jego świty zajęła kwatery w sąsiednich domach 97 i 99. Właścicielem willi była mieszkająca w Quedlinburgu wdowa po poruczniku pułku huzarów Gustavie von Dippe. Przed przybyciem kronprinza przeprowadzono na koszt państwa remont i adaptację budynku. Wyposażenie przygotowano pod kierunkiem gdańskiego jubilera  Carla Stumpfa. Przed willą stanął posterunek wojsk. W willi zamieszkał 16 IX 1911, wcześniej, 12 października, przybyła tam żona z dziećmi i służbą.

Uczestniczył z małżonką i miejscowymi władzami w uroczystym otwarciu szkoły. W 1913 władze Sopotu odkupiły od architekta  Adalberta Bielefeldta nowo wzniesioną nadmorską willę przy ob. ul. Haffnera 100 i ofiarowały kronprinzowi na rezydencję (obecnie pensjonat Magnolia). Para książęca z dziećmi przeniosła się do niej z Wrzeszcza latem 1914, mieszkali tam do 1918. W 1913, awansowany do stopnia płk. i mianowany przez cesarza Wilhelma II czł. Sztabu Generalnego Cesarstwa Niemieckiego, powrócił do Berlina.

Razem z żoną uczestniczył 31 VII 1916 w poświęceniu nowego luter.  kościoła Chrystusa Króla we Wrzeszczu przy Bärenweg (ul. Mickiewicza), zbudowanego w części z funduszy przekazanych przez rodzinę cesarską. Nazwy Kronprinz nosiły ulice w Gdańsku (obecnie ul. Wita Stwosza) oraz Sopocie (obecnie płd. część ul. Armii Krajowej).

Za: Encyklopedią Gdańską.

Leibeswerben

Po połączeniu I i II  pułków huzarów przybocznych w Przyboczną Brygadę Huzarów (Leib-Husaren-Brigade), przydzielono im na garnizon 14 września 1901 r. nowe koszary w Gdańsku-Wrzeszczu (Danzig-Langfuhr). Jednocześnie po raz ostatni przemianowano pułk, nadając funkcjonujące do końca istnienia jednostki oznaczenie: 2 Przyboczny Pułk Huzarów im. Królowej Prus Wiktorii Nr. 2 (2. Leib-Husaren-Regiment „Königin Viktoria von Preußen” Nr. 2).

Langfuhr – Lehranstalt

Wydawca: Ch. L. i. B. Numer: 794 D

Langfuhr – Provinzial Hebammen Lehranstalt.

Kompleks  szpitala dla kobiet a przy nim instytutu kształcącego (Staatliche Frauenklinik), położne przy obecnej ul. Klinicznej, wybudowano w latach 1910-1912. Do szpitala szybko przylgnęła potoczna nazwa Bocianiego Gniazda (Storchenhaus) – dach kliniki zdobiła figura tego ptaka, jako oczywiste skojarzenie z działalnością szpitala położniczego.