Danzig – Schiffswerften

M3E

Wydawca: DB Wydana: Danzig Numer: 120 Nadana w dniu: 04.07.1934

Niemiecki przemysłowiec Ferdinand Schichau (1814-1896) utworzył w 1854 stocznię w Elblągu. Ponieważ stocznia dobrze prosperowała, ale w miarę rozwoju zakładu położenie Elbląga nad rzeką stało się przeszkodą, tamującą możliwość budowy większych statków i okrętów, Schichau zdecydował otworzyć filię swojego przedsiębiorstwa w Gdańsku.

14 lutego 1889 zakupił w Gdańsku teren o powierzchni 50 ha, w sąsiedztwie Stoczni Cesarskiej i linii kolejowej. Nierówny i bagnisty teren wymagał niwelacji, podwyższenia i umocnienia. W 1890 Schichau przystąpił do budowy zakładu, która szła sprawnie. W pierwszym etapie wybudowano dwie pochylnie i basen wyposażeniowy, później zakład się rozwinął. Stocznia kooperowała z zakładem elbląskim. Stocznia w Gdańsku oficjalnie rozpoczęła działalność w styczniu 1892. Pierwszym okrętem zbudowanym w niej od początku był mały krążownik „Gefion” dla marynarki Niemiec, wodowany 31 maja 1893. Stocznia szybko zyskała liczne zamówienia Marynarki Cesarskiej na okręty oraz armatorów prywatnych na duże statki handlowe. Od 1903 budowano też na eksport – głównie dla Rosji i państw skandynawskich. Na jej korzyść działała tania siła robocza na wschodzie ówczesnych Niemiec. W efekcie, przedsiębiorstwo Schichaua stało się na przełomie XIX i XX w. największą niemiecką stocznią prywatną, obok Germaniawerft Kruppa w Kilonii. W styczniu 1914 przy basenie wyposażeniowym stoczni stanął wielki, charakterystyczny dźwig, zwany młotowym, o wysokości 60 metrów i nośności 250 ton (widoczny na pocztówce). Umożliwiał on przenoszenie na budowany statek dużych elementów i stał się charakterystycznym elementem panoramy miasta. Po zakończeniu działań wojennych na terenie Gdańska, w marcu 1945, dźwig został pocięty przez Rosjan i wywieziony do nieznanego miejsca. Po I wojnie światowej stocznia znalazła się na terenie Wolnego Miasta Gdańska, co pociągnęło zerwanie ścisłych więzi z zakładem w Elblągu. Zakaz budowy okrętów w Gdańsku oraz upadek rynku rosyjskiego źle wpłynęły na sytuację stoczni, lecz przetrwała ona, budując statki handlowe. Pod koniec lat 20. produkcja zaczęła wzrastać. Z powodu niewykorzystanych jednak w pełni mocy, stocznia zajmowała się też remontami. Z powodu zakazu budowy okrętów, budowała jedynie pod koniec lat 30. jednostki pomocnicze dla niemieckiej marynarki Kriegsmarine, m.in. okręty zaopatrzeniowe. Po wybuchu II wojny światowej i wcieleniu Gdańska do Niemiec w 1939, stocznia stała się jednym z głównych ośrodków produkcji okrętów podwodnych. W stoczni zbudowano 64 U-Booty typu VII i 30 okrętów nowoczesnego typu XXI przed zdobyciem miasta przez armię radziecką w 1945. Prawdopodobnie stocznia przetrwała wojnę w dobrym stanie, ale potem jej wyposażenie zostało w całości wywiezione do ZSRR. Po II wojnie światowej Gdańsk został włączony do Polski, jednak dawna stocznia Schichaua została oficjalnie przekazana Polsce przez Rosjan, bez wyposażenia, dopiero 26 lipca 1945. Została przejęta przez państwo i połączona z sąsiadującą dawną państwową Stocznią Cesarską w Stocznię Gdańską. Obecna brama nr 3 Stoczni Gdańskiej jest dawną główną bramą Stoczni Schichaua, a tzw. basen Konopnickiej jest pierwszym basenem wyposażeniowym stoczni Schichaua.