Wały Jagielońskie (niem. Dominikswall)

Widok na południową część ul Wały Jagielońskie w kierunku Oruni. Z lewej Brama Wyżynna a  na pierwszy planie Pomnik Wilhelma I  (niem. Kaiser-Wilhelm-Denkmal).

Ulica Wały Jagiellońskie powstała z połączenia dwóch ulic wybudowanych pod koniec XIX w. Szerokie ulice, zabudowane reprezentacyjnymi gmachami, powstały według projektu niemieckiego urbanisty Jacoba Stübbena. Nazwy ulicom zostały nadane w 1897 i pochodziły od nowożytnych, obronnych wałów miejskich, na miejscu których zostały utworzone.

Do 1945 północna część nosiła niemieckojęzyczną nazwę Elisabethwall (Wały Elżbietańskie), ze względu na bliskie sąsiedztwo bastionu św. Elżbiety, kościoła i szpitala św. Elżbiety. Ulica południowa nosiła nazwę Dominikswall (Wały Dominika) i była reprezentacyjną aleją. Usunięcie fortyfikacji skutkowało pojawieniem się nowych, atrakcyjnych inwestycyjnie terenów, położnych bezpośrednio przy centrum miasta. W wyniku działań wojennych w marcu 1945 większa część zabudowy ulic została zniszczona, a później rozebrana.

Na pierwszy planie Pomnik Wilhelma I  (niem. Kaiser-Wilhelm-Denkmal) – nieistniejący obecnie pomnik pierwszego cesarza zjednoczonych Niemiec, Wilhelma I Hohenzollerna. Znajdował się do 1945 na placu przed Bramą Wyżynną, na obecnej ul. Wały Jagiellońskie w Gdańsku. Pomnik zbudowano w miejscu dawnej fosy, dlatego posiadał fundament sięgający ok. 14 metrów w głąb ziemi. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce 1 września 1903 w obecności wnuka Wilhelma I, cesarza Wilhelma II. Autorem elementów rzeźbiarskich był profesor sztuki Eugen Brömel z Królewca. Pomnik miał formę wysokiego cokołu z fińskiego granitu – brązowa postać cesarza została przedstawiona konno, w polowym mundurze w charakterystycznym hełmie (pikielhauba) na głowie. Skwer z pomnikiem był popularnym wśród Gdańszczan miejscem spotkań. Ponieważ koń miał zadarty ogon, mówiono potocznie, że spotkanie odbędzie się „unter’m Schwanz” („pod ogonem”). Odbywały się tutaj także manifestacje oraz demonstracje, m.in. przeciwko postanowieniom traktatu wersalskiego, odłączającego Gdańsk od Rzeszy Niemieckiej. W 1944 urządzono pod pomnikiem manifestację z okazji nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera.

U stóp cokołu znalazły się trzy alegoryczne postacie: Borussia – personifikacja Prus (dziewczyna z długim warkoczem i mieczem w dłoni), Vistula – personifikacja rzeki oraz Aegir – germański bóg morza. Ponad Vistulą umieszczono relief z zamkiem w Malborku i płynącą barką na Nogacie, natomiast nad Aegirem okręty wojenne.